- Στόχος να καταστεί η Ένωση ισχυρότερος και ικανότερος πάροχος ασφάλειας-θα λειτουργήσει συμπληρωματικά προς το ΝΑΤΟ
Τα 27 κράτη-μέλη υιοθέτησαν τη Στρατηγική Πυξίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία εκτιμάται ότι παρέχει «ένα φιλόδοξο σχέδιο δράσης για ισχυρότερη πολιτική ασφάλειας και άμυνας της Ε.Ε έως το 2030». Σε σχετική ανακοίνωση που εξέδωσε το Συμβούλιο της ΕΕ, επισημαίνεται ότι, υπό το φως της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, το «εχθρικό περιβάλλον ασφάλειας απαιτεί από εμάς να κάνουμε ένα σημαντικό άλμα και να αυξήσουμε την ικανότητα και την προθυμία μας να δράσουμε, να ενισχύσουμε την ανθεκτικότητά μας και να επενδύσουμε περισσότερο και καλύτερα στις αμυντικές μας δυνατότητες». Όπως αναφέρεται, «η Στρατηγική Πυξίδα θα ενισχύσει τη στρατηγική αυτονομία της Ε.Ε και την ικανότητά της να συνεργάζεται με εταίρους για τη διαφύλαξη των αξιών και των συμφερόντων της». Παράλληλα, διευκρινίζεται ότι «μια ισχυρότερη και πιο ικανή Ε.Ε στον τομέα της ασφάλειας και της άμυνας θα συμβάλει θετικά στην παγκόσμια και τη διατλαντική ασφάλεια και θα λειτουργήσει συμπληρωματικά προς το ΝΑΤΟ, το οποίο παραμένει το θεμέλιο της συλλογικής άμυνας για τα μέλη του».
Ειδικότερα, η Πυξίδα καλύπτει όλες τις πτυχές της πολιτικής ασφάλειας και άμυνας και διαρθρώνεται γύρω από τέσσερις πυλώνες: Δράση, Ασφάλεια, Επένδυση, Εταίροι. Σύμφωνα με την ανακοίνωση του Συμβουλίου, οι διάφορες πτυχές των εν λόγω πυλώνων συνοψίζονται ως ακολούθως:
1. Δράση
Προκειμένου να είναι σε θέση να δρα γρήγορα και δυναμικά κάθε φορά που ξεσπά μια κρίση, με εταίρους ει δυνατόν και μόνη της όταν είναι αναγκαίο, η Ε.Ε:
- θα συγκροτήσει μια ενωσιακή ικανότητα ταχείας ανάπτυξης έως και 5.000 στρατιωτών για διάφορους τύπους κρίσεων
- θα είναι έτοιμη να αναπτύσσει αποστολή 200 πλήρως εξοπλισμένων εμπειρογνωμόνων εντός 30 ημερών, μεταξύ άλλων σε περίπλοκα περιβάλλοντα
- θα διεξάγει τακτικές πραγματικές ασκήσεις στην ξηρά και στη θάλασσα
- θα ενισχύσει τη στρατιωτική κινητικότητα
- θα ενισχύσει τις μη στρατιωτικές και στρατιωτικές αποστολές και επιχειρήσεις ΚΠΑΑ (κοινή πολιτική άμυνας και ασφάλειας) της Ε.Ε με την προώθηση ταχείας και πιο ευέλικτης διαδικασίας λήψης αποφάσεων, ενεργώντας σθεναρότερα και εξασφαλίζοντας μεγαλύτερη οικονομική αλληλεγγύη
- θα αξιοποιεί πλήρως τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό για την Ειρήνη για τη στήριξη των εταίρων
2. Ασφάλεια
Προκειμένου να ενισχύσει την ικανότητά της να προβλέπει, να αποτρέπει και να ανταποκρίνεται σε τρέχουσες και ταχέως αναδυόμενες απειλές και προκλήσεις, καθώς και να διαφυλάσσει τα συμφέροντα της Ε.Ε στον τομέα της ασφάλειας, η Ε.Ε:
- θα ενισχύσει τις ικανότητες ανάλυσης πληροφοριών
- θα δημιουργήσει εργαλειοθήκη και ομάδες αντίδρασης για την αντιμετώπιση υβριδικών απειλών
- θα αναπτύξει περαιτέρω την εργαλειοθήκη για τη διπλωματία στον κυβερνοχώρο, καθώς και την πολιτική της Ε.Ε για την κυβερνοάμυνα, ώστε να είναι καλύτερα προετοιμασμένη και να αντιδρά στις κυβερνοεπιθέσεις
- θα αναπτύξει εργαλειοθήκη για τη χειραγώγηση των πληροφοριών και τις παρεμβάσεις από το εξωτερικό
- θα αναπτύξει διαστημική στρατηγική της Ε.Ε για την ασφάλεια και την άμυνα
- θα ενισχύσει το ρόλο της Ε.Ε ως παράγοντα θαλάσσιας ασφάλειας
3. Επένδυση
Τα κράτη μέλη έχουν δεσμευτεί να ενισχύσουν σημαντικά τις αμυντικές τους δαπάνες, ώστε να ανταποκριθούν στη συλλογική φιλοδοξία για τη μείωση των κρίσιμων κενών στις στρατιωτικές και τις μη στρατιωτικές δυνατότητες, καθώς και να ενισχύσουν την ευρωπαϊκή μας βιομηχανική και τεχνολογική βάση στον τομέα της άμυνας. Η Ε.Ε:
- θα ανταλλάσσει απόψεις σχετικά με τους εθνικούς στόχους για την αύξηση και τη βελτίωση των αμυντικών δαπανών, ώστε να ανταποκρίνεται στις ανάγκες μας στον τομέα της ασφάλειας
- θα παράσχει περαιτέρω κίνητρα στα κράτη-μέλη ώστε να συμμετέχουν στην ανάπτυξη συνεργατικών δυνατοτήτων και να επενδύουν από κοινού σε στρατηγικούς παράγοντες διευκόλυνσης και σε δυνατότητες επόμενης γενιάς όταν επιχειρούν στην ξηρά, στη θάλασσα, στον αέρα, στον κυβερνοχώρο και στο διάστημα
- θα δώσει ώθηση στην τεχνολογική καινοτομία στον τομέα της άμυνας, με σκοπό την κάλυψη των στρατηγικών κενών και τη μείωση των τεχνολογικών και βιομηχανικών εξαρτήσεων
4. Εταίροι
Για την αντιμετώπιση των κοινών απειλών και προκλήσεων, η Ε.Ε:
- θα ενισχύσει τη συνεργασία με στρατηγικούς εταίρους όπως το ΝΑΤΟ, ο ΟΗΕ και οι περιφερειακοί εταίροι, συμπεριλαμβανομένων του ΟΑΣΕ, της Αφρικανικής Ένωσης και του ASEAN
- θα αναπτύξει περισσότερες ειδικά προσαρμοσμένες διμερείς εταιρικές σχέσεις με ομόφρονες χώρες και στρατηγικούς εταίρους, όπως οι ΗΠΑ, ο Καναδάς, η Νορβηγία, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Ιαπωνία και άλλες
- θα αναπτύξει ειδικά προσαρμοσμένες εταιρικές σχέσεις στα Δυτικά Βαλκάνια, την ανατολική και νότια γειτονία μας, την Αφρική, την Ασία και τη Λατινική Αμερική, μεταξύ άλλων μέσω της ενίσχυσης του διαλόγου, της συνεργασίας, της προώθησης της συμμετοχής σε αποστολές και επιχειρήσεις ΚΠΑΑ και της στήριξης της ανάπτυξης ικανοτήτων».
Η Στρατηγική Πυξίδα υιοθετήθηκε σε ειδική κοινή Σύνοδο των Υπουργών Εξωτερικών και Άμυνας της ΕΕ στις 21 Μαρτίου και εν συνεχεία ενσωματώθηκε στα Συμπεράσματα που ενέκριναν οι ηγέτες των «27», στη Σύνοδο Κορυφής, στις 24-25 Μαρτίου.
Στήριξη της Κύπρου
Η έγκριση της Στρατιωτικής Πυξίδας αποτελεί «ένα βήμα προς τη στρατηγική αυτονομία», ανέφερε σε δήλωσή του στο Twitter το Υπουργείο Εξωτερικών της Κυπριακής Δημοκρατίας αμέσως μετά την επίσημη υιοθέτηση του εγγράφου, ενώ ο Υπουργός Άμυνας Χαράλαμπος Πετρίδης σε δήλωση του ανέφερε ότι η Στρατηγική Πυξίδα «θα συμβάλει στην ανάπτυξη της κοινής στρατηγικής κουλτούρας και αυτονομίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την επόμενη δεκαετία».
Μιλώντας μετά το πέρας της κοινής Συνόδου των ΥΠΕΞ και ΥΠΑΜ της ΕΕ, ο κ. Πετρίδης ανέφερε ότι η Κύπρος υποστήριξε «την υιοθέτηση του έγγραφου στο οποίο καταγράφονται οι από κοινού επιδιώξεις μας στη Διαχείριση Κρίσεων, στην ανάπτυξη Δυνατοτήτων και στην ενίσχυση της Ανθεκτικότητας και των Συνεργασιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Διαπιστώθηκε από κοινού ότι απαιτείται η ενίσχυση του ρόλου της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε θέματα Άμυνας και Ασφάλειας», πρόσθεσε ο κ. Πετρίδης, ο οποίος στο πλαίσιο της συζήτησης και της ενημέρωσης για το Ουκρανικό, επανέλαβε τη θέση της Κύπρου «για απερίφραστη καταδίκη της ρωσικής εισβολής και τη στήριξη στην ενότητα, ανεξαρτησία, εδαφική ακεραιότητα και κυριαρχία της Ουκρανίας».
6 Απριλίου 2022
