• 7,042 αιτήσεις ασύλου εν μέσω πανδημίας το 2020
• Προς την ορθή κατεύθυνση το νέο Σύμφωνο για τη Μετανάστευση - Η Λευκωσία ζητά δικαιότερη κατανομή βαρών
Η πανδημία δεν φρέναρε τις μεταναστευτικές ροές στην Κύπρο, καθώς το 2020 υποβλήθηκαν 7,042 αιτήσεις ασύλου, γεγονός που διατηρεί τη νήσο, για τρίτη συνεχή χρονιά, στην πρώτη θέση των αιτήσεων ασύλου στην ΕΕ, κατ’ αναλογία πληθυσμού. Τα στοιχεία αυτά παρέθεσε ο υπουργός Εσωτερικών Νίκος Νουρής στους ευρωπαίους ομολόγους του, εκπέμποντας σήμα κινδύνου και καθιστώντας σαφές ότι η Δημοκρατία «έχει υπερβεί τα όρια και τις δυνατότητές της».
Σύμφωνα με στοιχεία του Υπουργείου Εσωτερικών, στην πρώτη θέση των αιτητών ασύλου για το 2020 βρίσκονται πολίτες από τη Συρία (1,730 αιτήσεις), ενώ ακολουθούν πρόσωπα Ινδικής ιθαγένειας (1,111 αιτήσεις). Αξιοσημείωτο είναι, σύμφωνα με τον ΥΠΕΣ, ότι πέραν του 80% των αιτητών ασύλου, έφθασαν στην Κύπρο από την Τουρκία, μέσω των κατεχομένων και της Πράσινης Γραμμής. Ο κ. Νουρής ανέφερε χαρακτηριστικά ότι «πρέπει να μπει ένα τέλος σε αυτή την εσκεμμένη προώθηση και ενεργή ενθάρρυνση των μεταναστών προς τις ελεγχόμενες από την Κυπριακή Δημοκρατία περιοχές», ενώ σύμφωνα με στοιχεία που διαθέτει η Λευκωσία και τέθηκαν προς την Ε.Ε, η Άγκυρα υποδεικνύει προς μετανάστες τρόπους και διόδους διακίνησης από τα κατεχόμενα στις ελεύθερες περιοχές, μέσω της γραμμής αντιπαράταξης. «Είναι μείζονος σημασίας η Ε.Ε να λάβει δράση προκειμένου να διασφαλιστεί η τήρηση των συμφωνηθέντων της Δήλωσης της Ε.Ε-Τουρκίας του 2016», είπε ο κ. Νουρής, σημειώνοντας παράλληλα ότι οι αιτήσεις ασύλου και τα πρόσωπα στα οποία έχει παρασχεθεί καθεστώς διεθνούς προστασίας αποτελούν το 3,8% του συνολικού πληθυσμού στην Κύπρο και σε πραγματικούς αριθμούς προσεγγίζουν τις 35,000.
Οι τοποθετήσεις του υπουργού Εσωτερικών στο πλαίσιο τηλεδιάσκεψης των υπουργών Εσωτερικών της ΕΕ στις 14 Δεκεμβρίου 2020, συνοδεύθηκαν με την κατάθεση των θέσεων της Λευκωσίας αναφορικά με το νέο υπό συζήτηση Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο, στη βάση σχετικών προτάσεων που κατέθεσε η Κομισιόν. Ο κ. Νουρής επεσήμανε ότι «το νέο Σύμφωνο αποτελεί μια πρωτοβουλία προς την ορθή κατεύθυνση για την ενίσχυση των χωρών που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή και που μέχρι σήμερα σηκώνουν ένα δυσανάλογο βάρος από τις μεταναστευτικές πιέσεις». Ο ΥΠΕΣ πρόσθεσε ότι «ομόγνωμους και υπερασπιστές μας βρίσκει επίσης και η προσπάθεια ενίσχυσης των δυνατοτήτων επιστροφής των μεταναστών στις χώρες καταγωγής τους, μέσω ενός κοινού συστήματος και διαδικασιών, υπό τον συντονισμό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής». Ο κ. Νουρής διευκρίνισε πάντως ότι «παρόλα αυτά, υπογραμμίσαμε τη θέση μας για συνέχιση του πολιτικού διαλόγου σε ό,τι αφορά στους σημαντικούς πυλώνες της ευθύνης και της αλληλεγγύης. Στόχος», όπως εξήγησε ο υπουργός, «είναι η εισαγωγή μηχανισμών αλληλεγγύης, οι οποίοι θα προσφέρουν ουσιαστική στήριξη, αποτελεσματικότερη και δικαιότερη κατανομή των βαρών στα κράτη-μέλη της πρώτης γραμμής», στα οποία περιλαμβάνεται και η Κύπρος.
Οι νομοθετικές προτάσεις που έχουν τεθεί προς συζήτηση στην Ε.Ε, θέτουν τους εξής εννέα στόχους:
1. «την αντικατάσταση του συστήματος του Δουβλίνου με ένα νέο σύστημα διαχείρισης του ασύλου και της μετανάστευσης με βάση το οποίο θα βελτιωθεί η κατανομή των αιτήσεων ασύλου μεταξύ των κρατών-μελών μέσω ενός νέου μηχανισμού αλληλεγγύης και θα εξασφαλίζεται η ταχεία επεξεργασία των αιτήσεων
2. την παροχή προσωρινών και εκτάκτων μέτρων για την αντιμετώπιση καταστάσεων κρίσης και ανωτέρας βίας στον τομέα της μετανάστευσης και του ασύλου
3. την ενίσχυση του κανονισμού Eurodac, προκειμένου να βελτιωθεί η βάση δεδομένων που τηρεί η Ε.Ε με τα δακτυλικά αποτυπώματα των αιτούντων άσυλου
4. τη δημιουργία ενός αυτοτελούς ενωσιακού οργανισμού για το άσυλο
5. τη θέσπιση νέας υποχρεωτικής διαδικασίας ελέγχου διαλογής πριν από την είσοδο, που θα περιλαμβάνει ταυτοποίηση, ελέγχους υγείας και ασφαλείας, καθώς και λήψη δακτυλικών αποτυπωμάτων και καταχώριση στη βάση δεδομένων Eurodac
6. την αντικατάσταση της οδηγίας για τις διαδικασίες ασύλου με τροποποιημένο κανονισμό που θα εναρμονίσει τις ενωσιακές διαδικασίες
7. την αντικατάσταση της οδηγίας για τις ελάχιστες απαιτήσεις με κανονισμό που θα εναρμονίσει τα πρότυπα προστασίας και τα δικαιώματα των αιτούντων άσυλο
8. τη μεταρρύθμιση της οδηγίας για τις συνθήκες υποδοχής προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι αιτούντες άσυλο θα μπορούν να επωφελούνται από εναρμονισμένους και αξιοπρεπείς όρους υποδοχής
9. τη δημιουργία μόνιμου πλαισίου της ΕΕ για την επανεγκατάσταση».
Οι υπουργοί Εσωτερικών κατά την τηλεδιάσκεψη, εξέτασαν τα βασικά στοιχεία των προτάσεων της Κομισιόν και, σύμφωνα με ανακοίνωση του Συμβουλίου, οι εργασίες αυτές θα συνεχιστούν κατά τους προσεχείς μήνες. Ο Stephan Mayer, Κοινοβουλευτικός Υφυπουργός παρά τω Ομοσπονδιακώ Υπουργώ Εσωτερικών, Στέγασης και Εθνικών Θεμάτων της Γερμανίας (που ασκούσε τη προεδρία της Ε.Ε το δεύτερο εξάμηνο 2020), δήλωσε μετά το πέρας των συζητήσεων, ότι «οι προτάσεις της Επιτροπής για ένα νέο Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Ασυλο μάς έδωσαν ένα απαραίτητο νέο ξεκίνημα. Τα κράτη μέλη της Ε.Ε δεσμεύονται να αναζητήσουν κοινή προσέγγιση ενώ υπάρχει ήδη ένας ικανοποιητικός βαθμός συμφωνίας για ορισμένες πτυχές, μεταξύ άλλων όσον αφορά την εξωτερική διάσταση, τα σύνορα και τις επιστροφές». Σύμφωνα με τον Γερμανό αξιωματούχο, «υπάρχει επίσης ευρεία βούληση να εκφραστεί αλληλεγγύη προς τα κράτη-μέλη που υφίστανται υψηλή μεταναστευτική πίεση. Ωστόσο, απαιτούνται περαιτέρω συζητήσεις προκειμένου να καθοριστεί με ποιον τρόπο θα αποτυπωθεί στην πράξη μια δίκαιη ισορροπία μεταξύ αλληλεγγύης και ευθύνης», κατέληξε ο Stephan Mayer.
18 Ιανουαρίου 2021
