- Νίκος Νουρής: «Αντιληπτό το σκεπτικό της Κυβέρνησης για λήψη αποτελεσματικών μέτρων αποτροπής εισόδου διά μέσου της Πράσινης Γραμμής».
Κοινή θέση για «δίκαιο επιμερισμό βαρών», στο μείζον ζήτημα της διαχείρισης της μετανάστευσης, ζητούν από την Ε.Ε τέσσερα κράτη-μέλη, μετά από τη Σύνοδο των Υπουργών, αρμοδίων για θέματα μετανάστευσης και ασύλου, των μεσογειακών κρατών μελών πρώτης γραμμής MED5, που πραγματοποιήθηκε στις 7 Οκτωβρίου 2022 στην Πάφο. Στις εργασίες της Συνόδου συμμετείχε και ο Υπουργός Εσωτερικών της Τσεχίας, κ. Vít Rakušan, η χώρα του οποίου προεδρεύει του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Την έναρξη των εργασιών της Συνόδου χαιρέτισε επίσης με διαδικτυακή παρέμβασή της η Επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κα Yvla Johansson.
Σε κοινή δήλωση που εξέδωσαν μετά το πέρας των εργασιών, οι Υπουργοί Εσωτερικών της Κύπρου, Ελλάδας, Ισπανίας και Μάλτας, που συμμετείχαν με φυσική παρουσία στη Σύνοδο, καλούν την Κομισιόν και το Συμβούλιο να αναγνωρίσουν επιτέλους τις αυξημένες ευθύνες που καλούνται να διαχειριστούν τα κράτη-μέλη πρώτης γραμμής και τα πρόσθετα καθήκοντα που προκύπτουν στον τομέα της διαχείρισης της μετανάστευσης, προκειμένου να διασφαλίσουν την κατάλληλη ισορροπία μεταξύ αλληλεγγύης και δίκαιου επιμερισμού των ευθυνών. Η ιταλική πλευρά συμμετείχε μέσω διαδικτυακής σύνδεσης, εν αναμονή καθορισμού του νέου κυβερνητικού σχήματος της χώρας.
Στο πλαίσιο αυτό, ο Υπουργός Εσωτερικών Νίκος Νουρής επεσήμανε ότι «είναι επιβεβλημένη η εφαρμογή ενός αποτελεσματικού μηχανισμού υποχρεωτικής αλληλεγγύης, ώστε να ανταποκρίνεται στις ανάγκες και τις δυσανάλογες πιέσεις που δέχονται οι χώρες μας. Οι MED5 εμμένουν σε αυτή τους τη θέση, κρίνοντας ότι η εφαρμογή αλληλεγγύης σε εθελούσια βάση δεν μπορεί να συνεισφέρει αποτελεσματικά στα κράτη-μέλη πρώτης γραμμής», σημείωσε με νόημα ο Υπουργός Εσωτερικών της Κύπρου.
Παράλληλα, η κοινή θέση των Υπουργών Κύπρου, Ελλάδας, Ισπανίας και Μάλτας, δίδει μεγαλύτερη έμφαση στη διαχείριση των εξωτερικών συνόρων της Ε.Ε, «προ των συνόρων επιτήρησης κατά μήκος όλων των μεταναστευτικών οδών και της πρόληψης των παράτυπων διελεύσεων». Όπως μάλιστα επισημαίνεται, η αυξημένη επιτήρηση ζητείται και σε σχέση με την Πράσινη Γραμμή στην περίπτωση της Κύπρου, «η οποία πρέπει να αντιμετωπιστεί επαρκώς, λόγω των ειδικών συνθηκών που ισχύουν, παρά το γεγονός ότι η Πράσινη Γραμμή δεν αποτελεί εξωτερικό σύνορο της Ε.Ε». Άλλωστε, όπως ανέφερε ο ΥΠΕΣ, η Πράσινη Γραμμή, αποτελεί το χώρο διέλευσης του 94% των παράτυπων μεταναστών, οι οποίοι αφικνούνται στην Κυπριακή Δημοκρατία μέσω κατεχομένων.
Όπως προκύπτει ευθέως από την κοινή θέση στην οποία κατέληξε η Σύνοδος, οι Υπουργοί Εσωτερικών της Κύπρου, της Ελλάδας, της Ισπανίας και της Μάλτας προσβλέπουν στην άσκηση προληπτικής πολιτικής της Ε.Ε, προς την κατεύθυνση των βασικών χωρών καταγωγής και διέλευσης των παράτυπων μεταναστών. «Προκειμένου», όπως αναφέρεται στην κοινή δήλωση, «να συνεργάζεται μαζί τους για την πρόληψη των παράτυπων μεταναστευτικών ροών, και να πραγματοποιεί αποτελεσματικές επιστροφές των υπηκόων εκείνων που δεν πληρούν πλέον τις προϋποθέσεις παραμονής στα κράτη-μέλη. Προστίθεται, ότι «υπάρχει επίσης επείγουσα ανάγκη να αξιολογηθούν οι πραγματικές συνθήκες στις χώρες καταγωγής και διέλευσης που θεωρούνται επί του παρόντος επισφαλείς και από τις οποίες προέρχονται μεγάλα μεταναστευτικά ρεύματα προς την Ε.Ε. Με αυτόν τον τρόπο, θα πρέπει να διασφαλίσουμε ότι οι διαθέσιμοι πόροι διοχετεύονται σε εκείνους που πραγματικά χρειάζονται προστασία», σημειώνεται επί του προκειμένου.
Το μεγάλο πάντως ζητούμενο της κοινής θέσης, όπως ευκρινώς διατυπώνεται, είναι η ενθάρρυνση όλων των εμπλεκομένων εντός της Ε.Ε, «να συμμετάσχουν σε έναν ειλικρινή διάλογο με στόχο τη δημιουργία ενός πραγματικά κοινού ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου και μετανάστευσης, το οποίο θα βασίζεται στην πραγματική και απαιτούμενη ισορροπία μεταξύ αλληλεγγύης και δίκαιου επιμερισμού των ευθυνών, όπως κατοχυρώνεται στην ιδρυτική Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης». Κάτι που επιδιώκεται να καταστεί δυνατόν πριν το τέλος της τρέχουσας κοινοβουλευτικής περιόδου, όπως συμφωνήθηκε στον κοινό οδικό χάρτη μεταξύ του Συμβουλίου και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Πρόταση αλλαγής τρόπου υποβολής αιτήσεων ασύλου
Εναλλακτική επιλογή υποβολής αίτησης ασύλου, είτε στη χώρα καταγωγής, είτε στη χώρα διέλευσης ενός προσώπου, επιδιώκει ο ΥΠΕΣ Νίκος Νουρής, υπό το φως πληροφοριών που έχουν κοινοποιηθεί στα κράτη-μέλη και παραπέμπουν σε συνεχιζόμενη αυξητική τάση των μεταναστευτικών ροών.
Ο κ. Νουρής εξήγησε ότι η πρόταση αυτή απαιτεί νομοθετικές τροποποιήσεις, προσθέτοντας ότι αφενός στοχεύει να πλήξει τα συμφέροντα των διακινητών και αφετέρου να προσφέρει τη δυνατότητα για υποβολή αίτησης χωρίς κίνδυνο της ζωής ανθρώπων και χωρίς να απαιτηθεί να διασχίσουν θάλασσα, κάτι που πολλές φόρες, καθίσταται ταξίδι χωρίς επιστροφή. Ο κ. Νουρής ανέφερε ακόμη ότι «τα μηνύματα δεν είναι καθόλου καλά όσον αφορά τις ροές, έχουμε λάβει όλοι μας μηνύματα από τις αρμόδιες αρχές ότι ενδέχεται να αυξηθούν ακόμη περισσότερο, λόγω της αστάθειας σε αριθμό χωρών, επομένως, θεωρώ κάτι περισσότερο από επιβεβλημένο ότι πρέπει να κινηθούμε τάχιστα».
Ο Υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου της Ελλάδας Παναγιώτης Μηταράκης, απέδωσε ευθύνη στην Τουρκία για την κατάσταση που επικρατεί στο Αιγαίο και ζήτησε την πιστή τήρηση και εκπλήρωση των υποχρεώσεων της Άγκυρας, όπως αυτές πηγάζουν από την Κοινή Δήλωση με την Ε.Ε, τον Μάρτιο 2016. «Όταν ιστιοπλοϊκά σκάφη φορτώνονται με 100 ή 200 άτομα από τουρκικά λιμάνια και ξεκινάνε με κατεύθυνση την Ιταλία δεν είναι δυνατόν οι τουρκικές αρχές να μην το έχουν εντοπίσει. Η Τουρκία έχει αναλάβει τη δέσμευση από το 2016 να αποτρέπει κάθε παράνομη αναχώρηση», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Μηταράκης, προσθέτοντας ότι «η Ευρωπαϊκή Ένωση λοιπόν πρέπει να δράσει – να επιβάλει στην Τουρκία αυτό που έχει συμφωνήσει: την εφαρμογή της Κοινής Δήλωσης του 2016».
Ο Υπουργός Εσωτερικών της Ισπανίας Fernando Grande - Marlaska Gomez έθεσε θέμα ενίσχυσης της δραστηριοποίησης του Frontex. «Μιλάμε για αφίξεις διά θαλάσσης και ο Frontex πρέπει να δραστηριοποιηθεί εκτός Ευρώπης σε συνεργασία με τις χώρες μας και τις χώρες διέλευσης», είπε και επεσήμανε ότι ο τρόπος για να προστατέψουμε τα ευρωπαϊκά σύνορα είναι, επίσης, η αποτροπή αναχωρήσεων παράνομων μεταναστών. «Αυτό είναι το κύριο ζήτημα που αντιμετωπίζουμε και πρέπει να πω ότι, για παράδειγμα, εργαζόμαστε πολύ στενά με τρίτες χώρες, για να αποφύγουμε το φαινόμενο των αναχωρήσεων και έτσι είναι ο καλύτερος τρόπος για να αποτρέπουμε την απώλεια ζωών στη θάλασσα. Είναι η πιο σημαντική αρχή για εμάς να σώζουμε ζωές», υπογράμμισε.
Ανάλογες θέσεις διατύπωσε και ο Υπουργός Εσωτερικών της Μάλτας Byron Camilleri, υποστηρίζοντας ότι «η αποτροπή είναι πολύ σημαντική και γι’ αυτό θα πρέπει να συνεργαζόμαστε με τις χώρες προέλευσης, και στην περίπτωσή μας με τις χώρες διέλευσης, για να αποτρέψουμε τον θάνατο κι άλλων ανθρώπων στα χέρια των εγκληματικών οργανώσεων». Πρόσθεσε ότι «ο καλύτερος τρόπος για αντιμετώπιση των παράνομων αναχωρήσεων είναι η συνεργασία με την Αφρική, στην περίπτωσή μας», και εξήγησε: «Αυτό πρέπει να γίνει με ολιστικό τρόπο. Πρέπει να συνεργαστούμε μαζί τους με ασφάλεια, όχι μόνο πολεμώντας τη διακίνηση μεταναστών αλλά μέσω συνεργασίας και μέσω οικονομικών και κοινωνικών μεθόδων, γιατί η Αφρική επεκτείνεται. Αναμένεται να διπλασιάσει τον πληθυσμό της τα επόμενα 15 χρόνια. Γι’ αυτό πρέπει να συνεργαστούμε εις βάθος για να αποφύγουμε τις παράνομες αναχωρήσεις», κατέληξε ο ΥΠΕΣ της Μάλτας.
Εθελούσια μετεγκατάσταση από Γερμανία-Γαλλία
Ο ΥΠΕΣ Νίκος Νουρής επεσήμανε μεν ότι είναι επιβεβλημένη η εφαρμογή ενός αποτελεσματικού μηχανισμού υποχρεωτικής αλληλεγγύης ώστε να ανταποκρίνεται στις ανάγκες και τις δυσανάλογες πιέσεις που σήμερα δέχονται οι χώρες πρώτης γραμμής. Την ίδια ώρα, φρόντισε να επισημάνει πόσο σημαντικές είναι για την Κύπρο οι δεσμεύσεις που ανέλαβαν η Γερμανία και η Γαλλία.
Ανέφερε χαρακτηριστικά ότι «δεν μπορούμε να μη χαιρετίσουμε την πρωτοβουλία της Γερμανίας και της Γαλλίας που πρόσφεραν τη δυνατότητα στην Κυπριακή Δημοκρατία της μετεγκατάστασης τουλάχιστον 500 μεταναστών σε κάθε μια από τις δύο χώρες μέχρι το τέλος του χρόνου, με προοπτική ο αριθμός αυτός να φτάσει σταδιακά τους 1500, πάντα σε κάθε μια από τις δύο χώρες». Παράλληλα, ο ΥΠΕΣ χαιρέτισε «τη συνεχιζόμενη έμπρακτη εκδήλωση αλληλεγγύης από το Βατικανό για μετεγκατάσταση αριθμού μεταναστών, όπως και την ανάληψη ανάλογων πρωτοβουλιών προς την Κυπριακή Δημοκρατία από τη Ρουμανία και τη Βουλγαρία». Επεσήμανε ακόμη την ευαισθησία της Ελβετικής Κυβέρνησης, συνδράμοντας την Υπηρεσία Ασύλου του Υπουργείου Εσωτερικών με το ποσό των 10 εκατομμυρίων ευρώ , ως επίσης και της Τσεχίας για την ευγενή χειρονομία της παραχώρησης οικονομικής βοήθειας ύψους 1 εκατομμυρίου ευρώ για να στηριχθεί η προσπάθεια του Γραφείου Επιστροφών του Υπουργείου Εσωτερικών.
«OntheLine» - Η νοητή γραμμή που συνδέει τη μεγάλη πληγή της Κύπρου, την τουρκική εισβολή, με τη σύγχρονη πληγή, το μεταναστευτικό
Στο πλαίσιο της Υπουργικής Συνόδου, τελέστηκαν και τα εγκαίνια ειδικής φωτογραφικής έκθεσης του Γραφείου Τύπου και Πληροφοριών, με τίτλο «On the Line», από την Πρόεδρο της Βουλής των Αντιπροσώπων κα Αννίτα Δημητρίου στην παρουσία όλων των συμμετεχόντων.
Τελώντας τα εγκαίνια η Πρόεδρος της Βουλής επεσήμανε, μεταξύ άλλων, ότι «μέσα από τον εύστοχο τίτλο, παραλληλίζονται οι τραγικές συνέπειες απ’ τον διαχωρισμό του νησιού με την τουρκική εισβολή του 1974, με τη σημερινή συνεχή κάθοδο των δυσανάλογων με το μέγεθος της μεταναστευτικών ροών, που καλείται να αντιμετωπίσει η Κύπρος. Την ίδια ώρα που ο τόπος προσπαθεί ακόμη να διαχειριστεί τις δικές του ανοιχτές πληγές εδώ και 48 χρόνια, καλείται να σηκώσει ταυτόχρονα το μεγαλύτερο μεταναστευτικό βάρος μεταξύ των χωρών μελών της ΕΕ, αναλώνοντας τεράστιους ανθρώπινους και οικονομικούς πόρους», τόνισε.
Καταλήγοντας, η κα Δημητρίου σημείωσε ότι οι αιτητές ασύλου και οι κάτοχοι προστασίας έφτασαν να αποτελούν το 6% του πληθυσμού της χώρας μας, και είναι γι’ αυτό τον λόγο που το Υπουργείο Εσωτερικών και οι αρχές ασφαλείας της Δημοκρατίας όφειλαν και οφείλουν να προχωρήσουν σε αποφασιστικά μέτρα εφαρμογής μηχανισμών ελέγχου στην Πράσινη Γραμμή. «Αυτό που συνεχώς επισημαίνουμε είναι η επιτακτική ανάγκη για μια συνολική αντιμετώπιση της μεταναστευτικής κρίσης μέσα από τους θεσμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με την εφαρμογή ενιαίας ευρωπαϊκής στρατηγικής, με συλλογική, ισομερή και ολιστική προσέγγιση», υπογράμμισε.
Στη δική του τοποθέτηση, ο Υπουργός Εσωτερικών ανέδειξε την εργαλειοποίηση του μεταναστευτικού από την Τουρκία, που, όπως είπε χαρακτηριστικά, έχει ως σκοπό «τη δημογραφική αλλοίωση και αλλοτρίωση και των ελεγχόμενων από τη Δημοκρατία περιοχών. Είναι μια υβριδική απειλή σε βάρος τόσο της Κύπρου όσο και της ίδιας της Ευρωπαϊκής Ένωσης και είναι γι’ αυτό τον λόγο που καλούμε όλους εσάς να στηρίξετε τις προσπάθειες μας για αντιμετώπιση του φαινομένου», κατέληξε.
8 Νοεμβρίου 2022
