• Διακρατικές συμμαχίες πανεπιστημίων-ευρωπαϊκή φοιτητική ταυτότητα

Σύσταση Ευρωπαϊκού Χώρου Εκπαίδευσης με χρονικό ορίζοντα το 2025, δημιουργία 20 ευρωπαϊκών πανεπιστημίων μέσα από διακρατικές συμμαχίες των κρατών-μελών της Ε.Ε μέχρι το 2024, έκδοση «ευρωπαϊκού φοιτητικού δελτίου» από το 2021 και εκμάθηση δύο τουλάχιστον ξένων γλωσσών για όλους τους μαθητές δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, συνθέτουν το παζλ πρωτοβουλιών της Ε.Ε, στο επίπεδο της παιδείας, καθορίζοντας έναν ιδιαίτερα φιλόδοξο σχεδιασμό. Η προσπάθεια για εγκαθίδρυση Ευρωπαϊκού Χώρου Εκπαίδευσης έχει πολιτικό-κοινωνικό υπόβαθρο, καθώς εκτιμάται ότι θα ενισχύσει την ευρωπαϊκή ταυτότητα κόντρα στα φαινόμενα λαϊκισμού και ευρωσκεπτικισμού, ενώ παράλληλα θα περιορίσει τις συνέπειες του διαφαινόμενου Brexit, και θα δημιουργήσει συνθήκες προώθησης της μαθησιακής κινητικότητας και των μαθησιακών ευκαιριών. Γενικότερα, προβάλλεται η εκτίμηση ότι οι στόχοι που έχουν τεθεί θα συμβάλουν στη  κοινωνική πρόοδο και την οικονομική ανάπτυξη στην Ευρώπη.

Το όλο πλαίσιο εκτιμάται ότι θα αποφέρει σημαντικά κέρδη και για τη Κύπρο, η οποία αν και υπερβαίνει ήδη τους στόχους που έχουν τεθεί για διάθεση 5% του ΑΕΠ στην εκπαίδευση (διέθεσε 5,8% ΑΕΠ το 2015-στοιχεία Eurostat).

Οι στόχοι οριοθετήθηκαν με προτάσεις της Κομισιόν το 2017, συζητήθηκαν στην άτυπη Σύνοδο του Γκέτεμποργκ τον Νοέμβριο του ίδιου έτους και εγκρίθηκαν στο τακτικό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Δεκεμβρίου 2017. Εκτείνονται στα εξής έντεκα σημεία:

1. Αξιοποίηση και περαιτέρω ενίσχυση του προγράμματος Erasmus+. Θέσπιση φοιτητικής ενωσιακής ταυτότητας  για αποθήκευση πληροφοριών για τους ακαδημαϊκούς τίτλους κάθε ατόμου
2. Βελτίωση της εκμάθησης γλωσσών, με στόχο όλοι οι νεαροί Ευρωπαίοι που ολοκληρώνουν την ανώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση να έχουν καλή γνώση δύο ξένων γλωσσών εκτός από τη μητρική τους γλώσσα, έως το 2025
3. Δημιουργία δικτύου ευρωπαϊκών πανεπιστημίων προκειμένου τα παγκόσμιου κύρους ευρωπαϊκά πανεπιστήμια να μπορούν να συνεργάζονται αρμονικά πέραν των συνόρων, καθώς και στήριξη της ίδρυσης Σχολής Ευρωπαϊκής Διεθνικής Διακυβέρνησης
4. Αμοιβαία αναγνώριση των διπλωμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και των απολυτηρίων σχολικής εκπαίδευσης
5. Ενίσχυση της συνεργασίας σχετικά με την ανάπτυξη των προγραμμάτων σπουδών, με διατύπωση συστάσεων ώστε να εξασφαλίζεται ότι τα εκπαιδευτικά συστήματα παρέχουν όλες τις γνώσεις, τις δεξιότητες και τις ικανότητες που κρίνονται απαραίτητες
6. Προώθηση της δια βίου μάθησης με στόχο την επίτευξη ποσοστού 25 % έως το 2025
7. Προώθηση της καινοτόμου και ψηφιακής κατάρτισης και προετοιμασία νέου σχεδίου δράσης για την ψηφιακή εκπαίδευση
8. Πολλαπλασιαμό του αριθμού των εκπαιδευτικών που συμμετέχουν στο πρόγραμμα Erasmus+ και στο δίκτυο eTwinning και με παροχή κατευθύνσεων πολιτικής για την επαγγελματική εξέλιξη των εκπαιδευτικών και των διευθυντών σχολείων·
9. Αξιοποίηση του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου για υποστήριξη των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων προκειμένου να βελτιωθεί η εκπαιδευτική πολιτική, με χρήση ενωσιακής χρηματοδότησης και ενωσιακών επενδυτικών μέσων για τη χρηματοδότηση της εκπαίδευσης και με τον καθορισμό δείκτη αναφοράς, βάσει του οποίου τα κράτη μέλη θα επενδύουν το 5 % του ΑΕΠ στην εκπαίδευση. Όπως ήδη επισημάναμε, η Κύπρος υπερβαίνει τον στόχο που τίθεται στη βάση του εν λόγω ποσοστού..
10. Διαφύλαξη της πολιτιστικής κληρονομιάς και ενίσχυση του αισθήματος της ευρωπαϊκής ταυτότητας και του ευρωπαϊκού πολιτισμού.
11. Ενδυνάμωση της ευρωπαϊκής διάστασης του Euronews, με τη φιλοδοξία να γίνει ένα ευρωπαϊκό κανάλι που θα παρέχει πρόσβαση σε ανεξάρτητη και ποιοτική ενημέρωση με πανευρωπαϊκή προοπτική.

Πανεπιστημιακή συμμαχία - Το Πανεπιστήμιο Κύπρου στη κοινοπραξία YUFE

Η Σύνοδος Κορυφής Δεκεμβρίου 2017, ζήτησε τη δημιουργία τουλάχιστον 20 ευρωπαϊκών πανεπιστήμιων μέχρι το 2024, πρωτοβουλία η οποία εντάσσεται στο γενικότερο πλαίσιο εγκαθίδρυσης Ευρωπαϊκού Χώρου Εκπαίδευσης, μέχρι το 2025. Αρχικά, για τις συμμαχίες πανεπιστημίων, προβλέφθηκε η διάθεση 60 εκατομμυρίων ευρώ, ποσό το οποίο αυξήθηκε στα 85 εκατομμύρια ευρώ (Erasmus+), επιτρέποντας ήδη τη χρηματοδότηση 17 συμμαχιών, οι οποίες ανακοινώθηκαν στις 26 Ιουνίου 2019. Στις εν λόγω 17 συμμαχίες, συμμετέχουν 114 ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα από 24 κράτη-μέλη. Σε αυτά περιλαμβάνεται και η Κυπριακή Δημοκρατία, με το Πανεπιστήμιο Κύπρου που έχει ενταχθεί στη συμμαχία των νεοσύστατων πανεπιστημίων της Ε.Ε (Young Universities for the Future of Europe-YUFE). Στη συμμαχία YUFE συμμετέχουν τα εξής 8 πανεπιστήμια: Πανεπιστήμιο του Μάαστριχτ (συντονιστής)–Ολλανδία, Carlos III Πανεπιστήμιο Μαδρίτης–Ισπανία, Πανεπιστήμιο της Αμβέρσας–Βέλγιο, Πανεπιστήμιο της Βρέμης–Γερμανία, Πανεπιστήμιο Κύπρου– Κύπρος, Πανεπιστήμιο της Ανατολικής Φινλανδίας, Πανεπιστήμιο του Essex- Ηνωμένο Βασίλειο και Πανεπιστήμιο της Ρώμης Tor Vergata–Ιταλία. Μεταξύ άλλων, η συμμαχία YUFE επιδιώκει να επιτρέψει στους υποψήφιους φοιτητές να επιλέξουν προγράμματα που προσφέρονται από τα οκτώ συμμετέχοντα πανεπιστήμια, προκειμένου να συντάξουν τα αναλυτικά προγράμματα των σπουδών τους.

Στόχος των ευρωπαϊκών πανεπιστημίων είναι να καταστούν διαπανεπιστημιακοί χώροι στους οποίους οι φοιτητές, οι ερευνητές, οι υποψήφιοι διδάκτορες και το προσωπικό να μπορούν να μετακινούνται απρόσκοπτα. Επιδιώκεται όπως τα προγράμματα παρέχουν την απαραίτητη ευελιξία, ώστε να επιτρέπουν στους φοιτητές να εξατομικεύουν την εκπαίδευσή τους επιλέγοντας αντικείμενο, τόπο και χρόνο σπουδών, λαμβάνοντας στο τέλος ευρωπαϊκό πτυχίο.

Κάθε συμμαχία θα λάβει μέχρι 5 εκατομμύρια ευρώ την  επόμενη τριετία, προκειμένου να είναι σε θέση να αρχίσει την υλοποίηση των σχεδιασμών της. Σημειώνεται ότι στο επόμενο, υπό συζήτηση και έγκριση, Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο (2021-2027), η Κομισιόν προτείνει τη πλήρη ένταξη των ευρωπαϊκών πανεπιστημίων στο πρόγραμμα Erasmus, με αυξημένο προϋπολογισμό.

 9 Δεκεμβρίου 2019