Μετά την αντιμετώπιση του πρώτου μεγάλου κύματος της πανδημίας του κορωνοϊού και στο πλαίσιο των στρατηγικών που εφαρμόζονται στα κράτη μέλη για την επανεκκίνηση των οικονομιών και των κοινωνιών μας, στρέφουμε πλέον την προσοχή μας στα επόμενα βήματα που χρειάζεται να λάβουμε, σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο.

Σημαντικό ρόλο για την επιτυχή επιστροφή στην κανονικότητα έχει να διαδραματίσει η Ευρωπαϊκή Ένωση, αναλαμβάνοντας ρόλο συντονιστή ανάμεσα σε όλα τα κράτη. Όπως κατ’ επανάληψη έχει αναφερθεί και από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Λοιμωδών Νοσημάτων (ECDC), για να έχουμε τα θεμιτά αποτελέσματα, οι όποιες αποφάσεις θα πρέπει να λαμβάνονται στοχευμένα και υπό την καθοδήγηση ενός κεντρικού φορέα, με στόχο η επαναλειτουργία των διάφορων κλάδων να είναι ομαλή και συγκροτημένη.

Αποφάσεις που αφορούν τομείς όπως η οικονομία ή ο τουρισμός πρέπει να γίνονται συντονισμένα, αφού ενδεχόμενες υπερβολικές χαλαρώσεις σε ένα κράτος, μπορεί να έχουν αρνητικές επιπτώσεις στα υπόλοιπα κράτη. Είναι για αυτό που ως Κύπρος χαιρετίζουμε την κίνηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης να μελετήσει και να καταρτίσει κατάλογο με τρίτες χώρες, από τις οποίες μπορούν να δέχονται τα κράτη τουρισμό. Η αξιολόγηση που έγινε σε κεντρικό επίπεδο και οι συστάσεις που δόθηκαν στα κράτη μέλη συντείνουν στην ομαλή εφαρμογή ενός πλάνου για την κατάταξη των χωρών, το οποίο θα έχει τις λιγότερες δυνατές συνέπειες σε σχέση με τη διασπορά στο εσωτερικό τους.

Επιπρόσθετα και υπό τη σκιά ενός ενδεχόμενου 2ου κύματος της πανδημίας, η προσοχή στρέφεται στον συντονισμό των ενεργειών μας για την διασφάλιση επαρκών ποσοτήτων σε αναλώσιμα και εξοπλισμό, καθώς και ικανοποιητικής ποσότητας αντιδραστηρίων για την απρόσκοπτη συνέχιση διενέργειας εργαστηριακών εξετάσεων. Δεδομένου ότι και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας και το ECDC προτρέπουν τα κράτη να διενεργούν μεγάλο αριθμό εργαστηριακών διαγνώσεων για να μπορέσουν να ελέγξουν τη μετάδοση στην κοινότητα -πολιτική που η Κύπρος εφάρμοσε από την πρώτη στιγμή, λαμβάνοντας τα εύσημα από τους ευρωπαϊκούς και διεθνείς οργανισμούς-, η ίση πρόσβαση όλων των χωρών μελών στις αγορές κρίνεται εκ των ων ουκ άνευ.

Παράλληλα, όλες οι δράσεις εστιάζουν στη διαφύλαξη επαρκούς ποσότητας των φαρμακευτικών προϊόντων που, σύμφωνα με κλινικές μελέτες, φαίνεται να έχουν θετική επίδραση στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της νόσου. Μέχρι την ανάπτυξη εμβολίου, είναι ουσιώδες να γίνει σωστή διαχείριση των υπαρχόντων ποσοτήτων φαρμάκων, ενώ τα αρμόδια Υπουργεία Υγείας στα κράτη μέλη χρειάζεται να μπορούν να αναπροσαρμόζουν τα θεραπευτικά πρωτόκολλα, στη βάση των ευρημάτων των κλινικών μελετών που είναι σε εξέλιξη από την διεθνή επιστημονική κοινότητα. Στην Κύπρο, η Συμβουλευτική Επιστημονική Επιτροπή παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις που καταγράφονται διεθνώς και προβαίνει στις απαραίτητες τροποποιήσεις όπου αυτό κριθεί αναγκαίο.

Όπως γνωρίζουμε μέχρι τώρα, μόνο η ανάπτυξη ενός αποτελεσματικού και ασφαλούς εμβολίου κατά του κορωνοϊού θα αποτελέσει μόνιμη λύση για την πανδημία, σώζοντας ζωές, ενώ την ίδια ώρα θα εξοικονομήσει δισεκατομμύρια ευρώ στην Ευρώπη και διεθνώς. Προς αυτή την κατεύθυνση αποσκοπεί και η πρωτοβουλία της ΕΕ “EU4Health”, με τη σύσταση του 1ου Steering Group για τη Στρατηγική Εμβολίου, με τη συμμετοχή εκπροσώπων από τα Υπουργεία Υγείας των «27». Μέσα από τη σύναψη συνεργασίας με εταιρεία παραγωγής εμβολίου και την κεντρική προσέγγιση που επιδιώκεται από πλευράς της ΕΕ, στόχος είναι η στήριξη της ανάπτυξης ενός εμβολίου και, κατ’ επέκταση, η εξασφάλιση του εφοδιασμού, όταν οι κλινικές έρευνες ολοκληρωθούν, ανάλογα με τις ανάγκες της κάθε χώρας.

Στο πλαίσιο της Στρατηγικής Εμβολίου, θα χρησιμοποιηθούν 2,7 δις ευρώ από το Μέσο Στήριξης Έκτακτης Ανάγκης (Emergency Support Instrument – ESI) για επένδυση σε εταιρείες που η Επιτροπή θεωρεί ότι μπορούν να προχωρήσουν γρήγορα ή είναι σε αρκετά προχωρημένο στάδιο σε σχέση με την έρευνα και την κλινική δοκιμή των εμβολίων. Την ίδια ώρα, μέσα από τη συνεργασία που θα δημιουργηθεί, διασφαλίζεται η προμήθεια και η διανομή του εμβολίου στα κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Θεωρούμε πολύ σημαντικό όλα τα κράτη, ανεξάρτητα από το μέγεθός τους και την διαπραγματευτική τους ισχύ, να έχουν την ίδια πρόσβαση σε ό,τι αφορά στα θεραπευτικά προϊόντα, είτε αυτά είναι φάρμακα ή εμβόλιο. Οι ενέργειες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δείχνουν τον αλληλέγγυο χαρακτήρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και μας διδάσκουν πως μέσα από μια κρίση, διαφαίνονται ευκαιρίες, που εν προκειμένω απέδωσαν ως προς την ανάπτυξη σωστών διαδικασιών και μηχανισμών που θα είναι επωφελείς για όλους τους πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όχι μόνο για την πανδημία του κορωνοϊού, αλλά και για μελλοντικές ανάγκες.

Εν κατακλείδι, ως Κύπρος στηρίζουμε απερίφραστα όλες τις ενέργειες που γίνονται σε ευρωπαϊκό επίπεδο για τη διαχείριση της πανδημίας. Τα δείγματα γραφής που έχουμε από την 1η έξαρση των κρουσμάτων, λένε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση μπόρεσε να διαχειριστεί τις επιπτώσεις σε πολύ ικανοποιητικό βαθμό. Στη συνέχεια, και έχοντας πια περισσότερη εμπειρία, αλλά και γνώση ως προς τον ιό, είμαι βέβαιος ότι οι δράσεις θα είναι ακόμα πιο στοχευμένες και θα έχουν στο επίκεντρο την προφύλαξη της Δημόσιας Υγείας.