Στη συνέχεια, οι δύο Πρόεδροι προέβησαν σε δηλώσεις στα ΜΜΕ.

Στις δηλώσεις του ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είπε ότι «είναι με ιδιαίτερη χαρά που καλωσορίζω στην Κύπρο τον φίλο Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ. 

Η επίσκεψή σου, φίλε Σαρλ, λαμβάνει χώρα σε μία ιδιαίτερα κρίσιμη περίοδο, εν μέσω συνεχιζόμενων προκλήσεων της Τουρκίας στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Μόλις χθες ανανεώθηκε, δυστυχώς, η τουρκική NAVTEX για επέκταση των παράνομων γεωτρήσεων του Yavuz μέχρι τις 14 Οκτωβρίου, την ώρα που συντρέχει μια σειρά διεργασιών και πρωτοβουλιών με στόχο τον τερματισμό των έκνομων ενεργειών της Άγκυρας και την αποκλιμάκωση της κατάστασης.

Η παρουσία σας σήμερα στην Κύπρο αποδεικνύει εμπράκτως την έντονη ανησυχία της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τα τεκταινόμενα στην Ανατολική Μεσόγειο και την αποφασιστική συμβολή που επιθυμεί να έχει για επίλυσή τους, ώστε να επικρατήσει η ειρήνη και ασφάλεια στην περιοχή. Μια εμπλοκή στην οποία προσβλέπει η Κυβέρνηση, αλλά και ο λαός της Κύπρου και την οποία θερμά καλωσορίζει.

Κατά τη διάρκεια της σημερινής συνάντησης ενημέρωσα αναλυτικά τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για τις πιο πρόσφατες εξελίξεις ως προς τις παράνομες δράσεις της Άγκυρας στην Κύπρο.

Μας δόθηκε η ευκαιρία να ανταλλάξουμε απόψεις αναφορικά με τις προσπάθειες που καταβάλλουμε και τις πρωτοβουλίες που αναλαμβάνουμε για τερματισμό των έκνομων ενεργειών και για αποκλιμάκωση της έντασης που παρατηρείται ως αποτέλεσμα αυτών των έκνομων ενεργειών.

Η συζήτηση περιστράφηκε ιδιαίτερα γύρω από τις πρόσφατες συλλογικές αποφάσεις της Ένωσης σε επίπεδο Υπουργών Εξωτερικών, αλλά και των ηγετών των επτά Μεσογειακών χωρών, ενόψει της Συνόδου Κορυφής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της ερχόμενης εβδομάδας.

Ο Πρόεδρος Μισέλ με ενημέρωσε για τις συζητήσεις που συνεχίζει να έχει με την Τουρκία, αλλά και με ηγέτες στην ΕΕ. Συμφωνήσαμε ότι η ΕΕ πρέπει να συνδράμει αποφασιστικά στην εδραίωση συνθηκών σταθερότητας στην περιοχή μένοντας προσηλωμένη στον σεβασμό του διεθνούς δικαίου και του δικαίου της θάλασσας.

Ο σεβασμός στην κυριαρχία όλων των κρατών μελών θα πρέπει να παραμείνει ως κανόνας που ουδείς μπορεί να αγνοήσει ή να περιφρονήσει.

Ενόψει του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της ερχόμενης εβδομάδας επισημάναμε τη σημασία του να παραμείνουμε ενωμένοι και ως προς τα μηνύματα και αποφασισμένοι ως προς την υλοποίηση των αποφάσεών μας, εφόσον η παρανομία συνεχίζεται.

Στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα έχουμε την ευκαιρία για μια στρατηγική συζήτηση που θα καλύψει όλο το φάσμα των ευρωτουρκικών σχέσεων, όπως διαμορφώνονται σήμερα. 

Επανέλαβα στον Πρόεδρο Μισέλ ότι, ως Κύπρος, υπογραμμίζουμε την ανάγκη να παραμείνουμε επικεντρωμένοι στην αξιοποίηση όλων των μέσων που έχουμε στη διάθεση μας, αποφεύγοντας τυχόν προσεγγίσεις δύο μέτρων και δύο σταθμών.

Ενόσω υπάρχουν έκνομες ενέργειες σε βάρος κρατών μελών θα πρέπει άμεση να είναι και η αντίδραση της ΕΕ.

Είχα, επίσης, την ευκαιρία σήμερα να ενημερώσω τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για όλα τα διαβήματα και τις ενέργειες της Κυπριακής Δημοκρατίας σχετικά με τις νέες απειλές για εποικισμό της περίκλειστης περιοχής των Βαρωσίων, ζητώντας παράλληλα τη στήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης για αποτροπή των δεδηλωμένων παράνομων σχεδιασμών της Άγκυρας.

Ευχαρίστησα θερμά τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για όλες τις πρωτοβουλίες που αναλαμβάνει σε συνεργασία με τον Ύπατο Εκπρόσωπο και τη Γερμανική Προεδρία. Επανέλαβα ότι η Λευκωσία είναι πάντοτε έτοιμη για διάλογο. Ο διάλογος, όμως, για να είναι αποτελεσματικός θα πρέπει να είναι ορθά δομημένος, στη βάση της διεθνούς νομιμότητας, χωρίς εκβιασμούς ή απειλές. 

Την ίδια ώρα, υπογράμμισα την ανάγκη να εργαστούμε όλοι ασκώντας την επιρροή μας, για την επανέναρξη των συνομιλιών για συνολική λύση του Κυπριακού, σύμφωνα πάντα με τα Ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών, τις αρχές και αξίες της ΕΕ και ιδιαίτερα λαμβάνοντας πάντοτε υπόψη το κοινοτικό κεκτημένο.

Πιστεύουμε πως μόνο η συνολική λύση και επανένωση θα διασφαλίσει οριστικά την ειρήνη, τη σταθερότητα και την ασφάλεια και θα φέρει ευημερία σε όλους τους κατοίκους αυτής της χώρας. 

Τέλος, κατά τη διάρκεια των σημερινών μας διαβουλεύσεων, συζητήσαμε επίσης το φλέγον θέμα του Μεταναστευτικού. Η Κύπρος, ως χώρα πρώτης γραμμής, καλείται επί σειρά ετών να αντιμετωπίσει μια χωρίς προηγούμενο αύξηση των μεταναστευτικών ροών, οι οποίες κατά κύριο λόγο προέρχονται μεθοδευμένα από την Τουρκία.

Εξήγησα εκ νέου ότι η χώρα μας καλείται να διαχειριστεί μια πρωτόγνωρη κατάσταση που θέτει σε σοβαρή δοκιμασία τις αντοχές των υποδομών της, της οικονομίας της και του δημογραφικού χαρακτήρα της. 

Ανέφερα στον Πρόεδρο Μισιέλ ότι το ποσοστό των αιτούντων ασύλου διεθνούς προστασίας ανέρχεται στο 3,8% του πληθυσμού των περιοχών που η Κυπριακή Δημοκρατία αποτελεσματικά ελέγχει. Παρατηρείται μια προσπάθεια αλλοίωσης του δημογραφικού χαρακτήρα, όπως επισυνέβη και στα κατεχόμενα, μια προσπάθεια μεθοδευμένη της Τουρκίας για να υπάρξει ανάλογη δημογραφική αλλοίωση και στις περιοχές που ελέγχει το κράτος.

Την ίδια στιγμή, η Ευρωπαϊκή Ένωση, κατά την άποψή μου, τυγχάνει θύμα εκβιασμών από την Τουρκία, μέσω των ‘εργαλιοποιημένων’ ροών προσφύγων και μεταναστών, ενώ η κατάσταση στην ΕΕ επιδεινώνεται λόγω της άρνησης της Τουρκίας να συνεργαστεί και να εκπληρώσει τις ευρωπαϊκές της υποχρεώσεις έναντι της Κυπριακής Δημοκρατίας, συμπεριλαμβανομένης της Συμφωνίας Επανεισδοχής. Αυτό είναι βεβαίως κάτι που επίσης θα συζητηθεί στο προσεχές Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.

Συνολικά, συμφωνήσαμε με τον Πρόεδρο ότι η αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση του μεταναστευτικού ζητήματος για όλες τις χώρες πρώτης γραμμής, θα πρέπει να εδράζεται στην αρχή της αλληλεγγύης και τον δίκαιο καταμερισμό της ευθύνης και του βάρους.

Φίλε Σαρλ, κλείνοντας, σε καλωσορίζω για ακόμη μία φορά στην Κύπρο, να εκφράσω θερμές ευχαριστίες για τις προσπάθειες που καταβάλλεις για να αποτραπεί οποιαδήποτε κλιμάκωση της κρίσης, αλλά και μέσα από την αποκλιμάκωση να δημιουργηθεί ένας γόνιμος, δημιουργικός διάλογος που θα οδηγήσει σε σταθερότητα και ειρήνη στην περιοχή».  

Από την πλευρά του ο Πρόεδρος Μισιέλ, μιλώντας μέσω διερμηνέα, είπε, μεταξύ άλλων, ότι «τα τελευταία χρόνια που είμαι Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου είχα τη δυνατότητα να αναπτύξω σχέση εμπιστοσύνης μαζί σας η οποία είναι πάρα πολύ θετική για την ΕΕ».

Πρόσθεσε ότι «η ΕΕ είναι μια πολιτική ατζέντα μοναδική στην ιστορία που βασίζεται στις αξίες του αλληλοσεβασμού και επίσης στο τι χρειαζόμαστε προκειμένου να δώσουμε απαντήσεις με βάση τα ανθρώπινα δικαιώματα, με βάση την εμπιστοσύνη στο διεθνές επίπεδο. Θα ήθελα να πω με σαφήνεια για την αλληλεγγύη της ΕΕ στην Κύπρο που αντιμετωπίζει πάρα πολύ σοβαρά προβλήματα, ανησυχίες. Έχουμε παρακολουθήσει τον τελευταίο μήνα τις ανησυχητικές εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο και για αυτό δεν θέλουμε να περάσει αυτό το θέμα ως θέμα που αφορά Ελλάδα και Κύπρο, αλλά και όλα τα δικαιώματα της ΕΕ και για αυτό έχουμε αποφασίσει στις 24 – 25 Σεπτεμβρίου στις Βρυξέλλες, στο υψηλότερο επίπεδο της ΕΕ, να διεξάγουμε ένα στρατηγικό διάλογο για τις μελλοντικές μας δράσεις για αυτό το κομμάτι της Μεσογείου περιλαμβανομένης και της Τουρκίας. Θεωρώ ότι πραγματικά πρέπει να είμαστε απόλυτοι σε ό,τι αφορά τον σεβασμό των δικαιωμάτων όλων των κρατών της ΕΕ και βεβαίως των ενδιαφερόντων και δικαιωμάτων της Κύπρου. Βεβαίως αυτά τα ενδιαφέροντα βασίζονται στις αρχές της ΕΕ».

Πρόσθεσε ότι «μόνο μέσα από τον διάλογο μπορούμε να πετύχουμε πρόοδο σε ό,τι αφορά την αποκλιμάκωση και να έχουμε κοινούς στόχους για τον σεβασμό του διεθνούς δικαίου. Περισσότερη, λοιπόν, ασφάλεια, περισσότερη σταθερότητα και αυτή είναι μια προτεραιότητα που θα πρέπει να τη μοιραζόμαστε όλοι στον τομέα της στρατηγικής και για αυτό τον λόγο θα ήθελα να συμβουλευτώ πριν από αυτή τη Σύνοδό μας που θα είναι πάρα πολύ σημαντική, με τις συνομιλίες που είχα μαζί σας προκειμένου να δούμε με ποιο τρόπο, μακροπρόθεσμα, μπορούμε να ενεργήσουμε από κοινού σε ευρωπαϊκό επίπεδο».

Ο κ. Μισιέλ επεσήμανε ότι «αυτή η αλληλεγγύη δεν είναι μόνο μέσα από τα λόγια, αλληλεγγύη σημαίνει μέσα από τις πράξεις, οι οποίες θα πρέπει να γίνονται με έναν τρόπο ευφυή προκειμένου να πετύχουμε τα καλύτερα αποτελέσματα».

Αναφερόμενος στο Μεταναστευτικό, ο κ. Μισιέλ είπε ότι «είναι μια πρόκληση για την ΕΕ και ένα θέμα που αφορά το παγκόσμιο και πριν να έρθω στην Κύπρο έχω πάει στη Λέσβο. Πραγματικά υπάρχουν πάρα πολύ σοβαρά προβλήματα. Η ΕΕ σε λίγες μέρες θα προτείνει ένα Μεταναστευτικό Σύμφωνο και θα πρέπει να υπάρχει ένας πολιτικός διάλογος μεταξύ των κρατών μελών, προκειμένου να είμαστε πιο αποτελεσματικοί και να στηρίξουμε όλα τα κράτη μέλη, συμπεριλαμβανομένων των χωρών μελών της ΕΕ στην πρώτη γραμμή».

Είπε επίσης ότι οι ηγέτες της ΕΕ πρέπει να δουλέψουν σκληρά ώστε να δώσουν «πάρα πολύ καθαρά μηνύματα, προκειμένου να έχουμε πρόοδο και επίσης να δώσουμε όλες μας τις προσπάθειες οι οποίες θα λάβουν χώρα στο πλαίσιο της διαδικασίας των ΗΕ και η ΕΕ θα πρέπει να είναι έτοιμη περισσότερο να δεσμευτεί και να υποστηρίξει τις δικές σας προσπάθειες προκειμένου να υπάρξει πρόοδος σε αυτό το θέμα».

Καταλήγοντας ο κ. Μισιέλ είπε «θέλω να μεταφέρω ένα μήνυμα της Ευρώπης που να είναι σαφές, συγκεκριμένο που θα μας επιτρέψει να επιδείξουμε αυτή μας την αλληλεγγύη όχι μόνο μέσα από τα λόγια, αλλά μέσα από τις θέσεις που θα έχουν μια επίπτωση θετική προκειμένου να προχωρήσουμε στη σωστή κατεύθυνση».