Η Ευρωπαϊκή Ένωση καταδικάζει απερίφραστα τις μονομερείς ενέργειες της Τουρκίας και τις απαράδεκτες εξαγγελίες που έκαναν στις 20 Ιουλίου 2021 ο τούρκος Πρόεδρος και ο ηγέτης της τουρκοκυπριακής κοινότητας σχετικά με την περαιτέρω επαναλειτουργία της περιφραγμένης πόλης των Βαρωσίων.
Η ΕΕ εκφράζει ικανοποίηση για τη δήλωση του Προέδρου του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών εξ ονόματος του Συμβουλίου στις 23 Ιουλίου 2021, και ιδίως για την καταδίκη και την έκφραση βαθύτατης δυσαρέσκειας εκ μέρους του Συμβουλίου Ασφαλείας για τις μονομερείς ενέργειες στα Βαρώσια, οι οποίες αντίκεινται στις προηγούμενες αποφάσεις και δηλώσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας. Η ΕΕ ζητεί επίσης την άμεση ανάκληση των εν λόγω ενεργειών και την άρση όλων των μέτρων που έχουν ληφθεί όσον αφορά τα Βαρώσια από τον Οκτώβριο του 2020.
Η ΕΕ εξακολουθεί να πορεύεται με βάση τις σχετικές αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών για τα Βαρώσια, ιδίως τις αποφάσεις 550 (1984) και 789 (1992), σύμφωνα με τις οποίες οι απόπειρες εποικισμού οποιουδήποτε τμήματος των Βαρωσίων από άτομα άλλα από τους κατοίκους τους είναι απαράδεκτες. Στις αποφάσεις μάλιστα ζητείται η διοίκηση της περιοχής να περάσει στα Ηνωμένα Έθνη. Καμία ενέργεια δεν θα πρέπει να πραγματοποιείται σε σχέση με τα Βαρώσια αν δεν συνάδει με τις παραπάνω αποφάσεις. Για την πλήρη τήρηση και εφαρμογή των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ απαιτείται επίσης ο άμεσος τερματισμός των περιορισμών που επιβάλλονται στην ελεύθερη κυκλοφορία της Ειρηνευτικής Δύναμης του ΟΗΕ στην Κύπρο (UNFICYP) στην περιοχή των Βαρωσίων. Η ΕΕ εξακολουθεί να θεωρεί υπεύθυνη την κυβέρνηση της Τουρκίας για την κατάσταση στα Βαρώσια.
Η ΕΕ υπογραμμίζει εκ νέου την ανάγκη να αποφεύγονται μονομερείς ενέργειες κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου και νέες προκλήσεις, οι οποίες θα μπορούσαν να προκαλέσουν εντάσεις στη νήσο και να υπονομεύσουν τις συνεχιζόμενες προσπάθειες να βρεθεί κοινό έδαφος μεταξύ των μερών με σκοπό τη μόνιμη διευθέτηση του κυπριακού ζητήματος σύμφωνα με τις σχετικές αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών.
Η ΕΕ παραμένει πλήρως προσηλωμένη σε μια συνολική διευθέτηση του Κυπριακού βάσει μιας διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας με πολιτική ισότητα, σύμφωνα με τις σχετικές αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και τις αρχές στις οποίες θεμελιώνεται η ΕΕ. Επαναλαμβάνει ότι είναι ζωτικής σημασίας η Τουρκία να δεσμευτεί και να συμβάλει εποικοδομητικά στην επανέναρξη των διαπραγματεύσεων για συνολική διευθέτηση, σύμφωνα με τις σχετικές αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών. Η ΕΕ θα εξακολουθήσει να υποστηρίζει πλήρως τις προσπάθειες του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών.
Κατά την επόμενη σύνοδό τους, οι υπουργοί θα εξετάσουν μέτρα στην περίπτωση που η Τουρκία δεν ανακαλέσει τις ενέργειές της ενάντια στις αποφάσεις 550/84 και 789/92 του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, σε συνέχεια της δήλωσης των μελών του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 25ης Μαρτίου 2021, με την οποία επιβεβαιώνεται η αποφασιστικότητα της ΕΕ, σε περίπτωση νέων προκλήσεων και μονομερών ενεργειών κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου, να κάνει χρήση των μέσων και των επιλογών που έχει στη διάθεσή της για την υπεράσπιση των συμφερόντων της και των συμφερόντων των κρατών μελών της, καθώς και για τη διατήρηση της περιφερειακής σταθερότητας.
Οι υποψήφιες χώρες Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας, Μαυροβούνιο, Σερβία και Αλβανία1), και οι χώρες της ΕΖΕΣ Λιχτενστάιν και Νορβηγία, μέλη του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου, καθώς και η Αρμενία προσυπογράφουν την παρούσα δήλωση.
1) Η Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας, το Μαυροβούνιο, η Σερβία και η Αλβανία εξακολουθούν να συμμετέχουν στη διαδικασία σταθεροποίησης και σύνδεσης.
