Είναι με ιδιαίτερη χαρά που συμμετέχω στη σημερινή εκδήλωση, για να γιορτάσουμε την Ημέρα της Ευρώπης, μια γιορτή ξεχωριστή για όλους εμάς τους Ευρωπαίους πολίτες, και όχι μόνο.
Όπως θα θυμάστε, πέρυσι, με την ευκαιρία της συμπλήρωσης 20 χρόνων από την ένταξη μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ), είχαμε διοργανώσει σειρά εκδηλώσεων, με παρουσία στην Κύπρο και της ίδιας της Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Έτσι και φέτος, γιορτάζουμε τόσο την 21η επέτειο από την ένταξή μας όσο και τη φετινή Ημέρα της Ευρώπης, με δράσεις και πρωτοβουλίες, όπως τη σημερινή, που κορυφώνονται αύριο με μια ανοιχτή συζήτηση με τους νέους της Κύπρου, μαζί με την Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Και αποφασίσαμε η εκδήλωση να γίνει με τη Νέα Γενιά του τόπου μας γιατί οι νέοι και οι νέες μας βρίσκονται στην πρώτη γραμμή των προτεραιοτήτων μας. Στην πρώτη γραμμή της Κυπριακής Προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ, την οποία θα αναλάβουμε τον Ιανουάριο του 2026. Είναι το παρόν και το μέλλον μας. Η φωνή τους, οι σκέψεις τους, οι ανησυχίες τους, οι προσδοκίες τους και το όραμά τους είναι για εμάς ο καθοδηγητικός φάρος. Για όλες τις αλλαγές που χρειάζεται ο τόπος μας, που χρειάζεται η ΕΕ, ώστε να ανταποκριθούμε αποτελεσματικότερα στις δικές τους προσδοκίες.
Εικοσιένα χρόνια μετά την ένταξή μας στην ΕΕ, έχω την έντονη πεποίθηση ότι όλοι συμφωνούμε ότι η Κυπριακή Δημοκρατία αναλαμβάνει για δεύτερη φορά στην Ιστορία της, αυτό τον θεσμικό ρόλο και η χώρα μας σε αυτήν τη μεγάλη προσπάθεια είμαι σίγουρος, όπως έπραξε και το 2012, θα ανταποκριθεί με μεγάλη επιτυχία ως έντιμος διαμεσολαβητής, και εκπροσωπώντας και τα 27 κράτη μέλη, προωθώντας το κοινό ευρωπαϊκό συμφέρον. Αναλαμβάνουμε αυτόν τον ρόλο ως ένα πλέον ώριμο κράτος μέλος, με αυτοπεποίθηση, με εμπειρογνωμοσύνη και βαθιά προσήλωση στο ευρωπαϊκό μας όραμα.
Έχω κατ’ επανάληψη αναφέρει ότι η ένταξη μας στην ΕΕ ήταν η σημαντικότερη πολιτική και διπλωματική επιτυχία της Κυπριακής Δημοκρατίας από της ιδρύσεώς της. Έχω κατ’ επανάληψη αναφέρει ότι η ΕΕ αποτελεί το σημαντικότερο συλλογικό επίτευγμα στην Ευρώπη από την εποχή του Διαφωτισμού.
Σήμερα, λοιπόν, αποτίνουμε ιδιαίτερο φόρο τιμής στους πρωτεργάτες αυτής της ιδέας, Robert Schuman και Jean Monnet, οι οποίοι πριν από 75 χρόνια, πάνω στα ερείπια των δύο παγκόσμιων πολέμων, θεμελίωσαν το ευρωπαϊκό οικοδόμημα, το οποίο εξελίχθηκε στην ΕΕ, όπως τη γνωρίζουμε σήμερα. Μια πολιτική Ένωση κρατών που βασίζεται στην πράξη, και όχι στα λόγια, στην ενότητα, στην αλληλεγγύη και στη συνεργασία.
Για μας, για την Κυπριακή Δημοκρατία συγκεκριμένα, η ένταξη στην ΕΕ αποτέλεσε αδιαμφισβήτητα τη μεγαλύτερη μας επιτυχία. Μια επιτυχία που από τη μία επιβεβαίωσε την ευρωπαϊκή ταυτότητα της χώρας και τους αρραγείς δεσμούς των Κυπρίων με τους υπόλοιπους λαούς της Ευρώπης, και, αφετέρου, θωράκισε θεσμικά και πολιτικά το κράτος μας, ενισχύοντας, ταυτόχρονα, τη θέση μας σε περιφερειακό και διεθνές επίπεδο.
Σε αυτά τα 21 χρόνια πορείας ως κράτος μέλος, αξιοποιώντας πλήρως αυτήν την ιδιότητα μας, η Κύπρος εκσυγχρόνισε και αναβάθμισε τις υποδομές της, ενίσχυσε το κράτος δικαίου, τα δικαιώματα των πολιτών μας, προώθησε το επιχειρείν, βελτίωσε το κοινωνικό μοντέλο της χώρας μας σε καίριους τομείς, όπως η Υγεία, και προώθησε την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση.
Ταυτόχρονα, η ιδιότητα του κράτους μέλους μας δίνει τη δυνατότητα να συμμετέχουμε ισότιμα και ενεργά στη διαμόρφωση ευρωπαϊκών πολιτικών, να έχουμε λόγο και ρόλο στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων και να ανταλλάζουμε βέλτιστες πρακτικές με τους Ευρωπαίους εταίρους μας, πάντα προς όφελος των πολιτών μας.
Στη σημερινή εποχή των πολλαπλών και των ποικιλόμορφων γεωπολιτικών προκλήσεων και ανακατατάξεων σε διεθνές σκηνικό, ένα πράγμα έχει καταστεί απόλυτα σαφές, και δικαιώνει και μια διαχρονική θέση της Κυπριακής Δημοκρατίας: Η Ευρώπη χρειάζεται να επενδύσει σαφώς περισσότερα στη στρατηγική της αυτονομία. Να επιδιώξει περισσότερη ενοποίηση και μεγαλύτερη ευρωπαϊκή ολοκλήρωση. Να στηρίζεται πρωτίστως στις δικές της δυνάμεις, και είμαι απόλυτα βέβαιος ότι ως ΕΕ διαθέτουμε τα εχέγγυα όχι μόνο, για να πετύχουμε αυτό τον στόχο, αλλά και για να διαδραματίσουμε ηγετικό ρόλο στο διεθνές γίγνεσθαι.
Ένας τέτοιος στόχος προϋποθέτει συλλογική δέσμευση εκ μέρους όλων, και των 27 κρατών μελών. Δέσμευση και προσήλωση σε μια πορεία ευρύτερων συνεργασιών και συνεργειών σε κρίσιμους τομείς, όπως είναι η ανάπτυξη των αμυντικών μας δυνατοτήτων που ξεκίνησε έστω και λόγω εξωγενών παραγόντων, την ενεργειακή διαφοροποίηση και αυτονομία μας, καθώς και την ουσιαστική ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της ΕΕ. Ανταγωνιστικότητα που θα επιτευχθεί μέσω της περαιτέρω εμβάθυνσης της ενιαίας αγοράς, αλλά και της απλοποίησης των νομοθεσιών, και επενδύοντας σαφώς περισσότερα στην καινοτομία και την έρευνα.
Και ακριβώς, στο πλαίσιο αυτό, είμαστε έτοιμοι να συμβάλουμε ενεργά και ουσιαστικά κατά τη διάρκεια της Κυπριακής Προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ. Στόχος μας εκείνο το εξάμηνο δεν είναι άλλος από μια ισχυρότερη ΕΕ, ακόμα πιο ενοποιημένη. Μια πραγματική Ένωση, σε όλα τα επίπεδα, ικανή να προστατεύει τους πολίτες της και τον τρόπο ζωής τους και να υπερασπίζεται αποτελεσματικά τα συμφέροντά της, ούτε αποσπασματικά ούτε μονοθεματικά, αλλά με μια οπτική 360 μοιρών, που περιλαμβάνει σαφώς και τη σύσφιξη των σχέσεων της ΕΕ με τις χώρες της ευρύτερης Μέσης Ανατολής. Μια περιοχή, όπου η Κύπρος, ως το ανατολικότερο προπύργιο της ΕΕ, έχει σημαντικό όλο να διαδραματίσει, ως σταθερός και αξιόπιστος εταίρος και ως γέφυρα της ΕΕ με την περιοχή.
Προετοιμαζόμαστε, λοιπόν, εντατικά για μια φιλόδοξη Προεδρία, για να προωθήσουμε τη σύσφιξη των σχέσεων με τη Νότια Γειτονία, έχουμε συγκεκριμένες προτάσεις σε τομείς που αφορούν τη νεολαία μας, όπως το στεγαστικό, η ενεργειακή ασφάλεια που επηρεάζει όλα τα κράτη μέλη και η νεολαία, όσο και για σημαντικούς φακέλους που θα κληθούμε να διαχειριστούμε, όπως το νέο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο, η διεύρυνση και τα πακέτα απλοποίησης των ευρωπαϊκών νομοθεσιών, για να καταπολεμήσουμε τη γραφειοκρατία και, κατ’ επέκταση, να ενισχύσουμε την ανταγωνιστικότητα της ΕΕ σε διεθνές επίπεδο.
Πενήντα ένα χρόνια μετά την τουρκική εισβολή το 37% του εδάφους της Κυπριακής Δημοκρατίας, εδάφους της ΕΕ, συνεχίζει να τελεί υπό τουρκική κατοχή. Η ιδιότητα του κράτους μέλους της ΕΕ είναι το ισχυρότερο εφόδιο της Κυπριακής Δημοκρατίας στον αγώνα για μια βιώσιμη και λειτουργική λύση του Κυπριακού, το οποίο αποτελεί ευρωπαϊκό ζήτημα και μπορεί να επιλυθεί στη βάση των σχετικών Ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών (ΗΕ), αλλά και των αρχών και αξιών της ΕΕ. Άλλωστε, και έχει ιδιαίτερη σημασία, αυτό επιβεβαίωσε και η πρόσφατη επιστολή των Προέδρων δύο των θεσμών [της ΕΕ], της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, προς τον Γενικό Γραμματέα των ΗΕ που σε συνδυασμό με τα σχετικά Συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου τον Απρίλιο 2024 καθορίζουν με σαφήνεια το πλαίσιο, στο οποίο κινείται η ευρωπαϊκή μας οικογένεια, αλλά και η διεθνής κοινότητα στο σύνολό της.
Σε αυτό πλαίσιο, ο ενεργός και ουσιαστικός ρόλος της ΕΕ στο Κυπριακό αποτελεί όχι μόνο αναγκαιότητα, αλλά δύναται να λειτουργήσει καταλυτικά ως εγγύηση για την επίτευξη μιας λύσης συμβατής με το ευρωπαϊκό δίκαιο, τα ανθρώπινα δικαιώματα και φυσικά τις θεμελιώδεις ελευθερίες.
Χρόνια πολλά στην Ευρωπαϊκή Ένωση, στο κοινό μας σπίτι, και φυσικά τους Ευρωπαίους πολίτες.