• Αρχίζουν ενταξιακές διαπραγματεύσεις-Υπό όρους η Βοσνία, καθεστώς υποψήφιας χώρας για τη Γεωργία, επιτάχυνση για Δυτικά Βαλκάνια
• Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης χαιρέτισε την απόφαση αλλά εξέφρασε προβληματισμό καθώς αυτή λήφθηκε για πρώτη φορά με οικειοθελή απουσία ενός κράτους-μέλους

 Σε τροχιά νέας διεύρυνσης επιδιώκει να τεθεί η Ε.Ε, λαμβάνοντας πολιτική απόφαση για έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Ουκρανία και την Μολδαβία. Στο ίδιο πλαίσιο, η Ε.Ε θέτει όρους για εξασφάλιση ανάλογου καθεστώτος προς τη Βοσνία και Ερζεγοβίνη, χορηγεί καθεστώς υποψήφιας χώρας προς τη Γεωργία, ενώ ζητά επιτάχυνση της διαδικασίας για τα Δυτικά Βαλκάνια. Τις αποφάσεις έλαβε η διήμερη Σύνοδος Κορυφής, στις 14-15 Δεκεμβρίου στις Βρυξέλλες, εν μέσω των δημοσίων ενστάσεων της Ουγγαρίας, ο ηγέτης της οποίας, Βίκτορ Όρμπαν, είχε ταχθεί εναντίον της έναρξης ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Ουκρανίας, επικαλούμενος «ζητήματα διαφθοράς». Όπως τελικά ανακοινώθηκε επισήμως από τον ίδιο τον κ. Όρμπαν και επιβεβαιώθηκε από την Ε.Ε, ο ηγέτης της Ουγγαρίας αποχώρησε οικειοθελώς από την αίθουσα, επιτρέποντας ουσιαστικά τη λήψη απόφασης από 26 κράτη-μέλη, αντί από 27, ως είθισται να λαμβάνονται οι αποφάσεις από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης, ο οποίος στήριξε την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Ουκρανίας και της Μολδαβίας, όπως και όλα τα κράτη-μέλη της Ε.Ε, πλην της Ουγγαρίας, χαιρέτισε την απόφαση που λήφθηκε, αλλά εξέφρασε προβληματισμό για τον τρόπο με τον οποίο δρομολογήθηκε. «Θέλω να χαιρετίσω την απόφαση για την έναρξη διαπραγματεύσεων», είπε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, προσθέτοντας ότι «την ίδια στιγμή όμως, θέλω να εκφράσω και τον προβληματισμό μου για τον τρόπο λήψης της συγκεκριμένης απόφασης». Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης εξέφρασε τη θέση ότι «δημιουργείται ένα αρνητικό προηγούμενο», εξηγώντας ότι «η επιτυχία της Ευρωπαϊκής Ένωσης όλα αυτά τα χρόνια ήταν η λήψη αποφάσεων μέσα από μια διαδικασία, μέσα από έναν διάλογο που καταλήγαμε στο τέλος και τα 27 κράτη μέλη, όλα τα κράτη μέλη σε μια κοινή προσέγγιση. Θεωρώ», πρόσθεσε ο κ. Χριστοδουλίδης, «ότι δημιουργείται ένα αρνητικό προηγούμενο, το οποίο θα βρούμε μπροστά μας σε επόμενες συζητήσεις».

Με βάση τα Συμπεράσματα της Συνόδου Κορυφής, λήφθηκαν οι εξής αποφάσεις:

• «Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αποφασίζει να αρχίσει διαπραγματεύσεις προσχώρησης με την Ουκρανία και τη Δημοκρατία της Μολδαβίας» και «καλεί το Συμβούλιο να εγκρίνει τα αντίστοιχα διαπραγματευτικά πλαίσια μόλις υλοποιηθούν τα σχετικά στάδια που καθορίζονται στις αντίστοιχες συστάσεις της Επιτροπής της 8ης Νοεμβρίου 2023».
• «Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αποφασίζει επίσης να χορηγήσει καθεστώς υποψήφιας χώρας στη Γεωργία, υπό την προϋπόθεση ότι θα ληφθούν τα σχετικά μέτρα που καθορίζονται στη σύσταση της Επιτροπής της 8ης Νοεμβρίου 2023».
• «Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα αρχίσει διαπραγματεύσεις προσχώρησης με τη Βοσνία και Ερζεγοβίνη, μόλις επιτευχθεί ο αναγκαίος βαθμός συμμόρφωσης προς τα κριτήρια προσχώρησης. Καλεί την Επιτροπή να ενημερώσει το Συμβούλιο σχετικά με την πρόοδο που έχει σημειωθεί το αργότερο τον Μάρτιο του 2024, προκειμένου να ληφθεί απόφαση».
• «Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι έτοιμη να ολοκληρώσει την εναρκτήρια φάση των διαπραγματεύσεων προσχώρησης με τη Βόρεια Μακεδονία, μόλις η Βόρεια Μακεδονία υλοποιήσει τη δέσμευσή της να ολοκληρώσει τις συνταγματικές αλλαγές, όπως αναφέρεται στα συμπεράσματα του Συμβουλίου της 18ης Ιουλίου 2022, σύμφωνα με τις εσωτερικές της διαδικασίες. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί τη Βόρεια Μακεδονία να επιταχύνει την ολοκλήρωση αυτών των αλλαγών».
• «Επιβεβαιώνοντας την απόλυτη και αδιαμφισβήτητη προσήλωσή του στην προοπτική προσχώρησης των Δυτικών Βαλκανίων στην Ε.Ε, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ζητεί την επιτάχυνση της διαδικασίας προσχώρησής τους».

Εντός 2024 η αναθεώρηση του ΠΔΠ

Η Σύνοδος Κορυφής δεν κατάφερε να καταλήξει σε απόφαση για την αναθεώρηση του Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου (ΠΔΠ) για την οικονομική στήριξη της Ουκρανίας, ως επίσης και για άλλες δράσεις, περιλαμβανομένης της μετανάστευσης και της εξωτερικής διάστασης, μεταθέτοντας το ζήτημα στις αρχές του 2024. Σύμφωνα με γραπτή ανακοίνωση,  το προσχέδιο για αναθεώρηση του ΠΔΠ «υποστηρίζεται θερμά από 26 αρχηγούς κρατών ή κυβερνήσεων ως προς όλες τις συνιστώσες και τις προτεραιότητές του», ενώ αρνητικά τοποθετήθηκε η Ουγγαρία, όπως επεσήμανε ο ίδιος ο ηγέτης της χώρας Βίκτορ Όρμπαν, καταθέτοντας διαφωνία με την οικονομική στήριξη της Ουκρανίας. Το προσχέδιο που στηρίχθηκε από 26 κράτη-μέλη και δημοσιοποιήθηκε στο πλαίσιο δήλωσης του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ, αναφέρει: «Το συνολικό ποσό όλων των πόρων που θα διατεθούν από τη Διευκόλυνση κατά την περίοδο 2024-2027 δεν θα υπερβεί τα [50 δισ.] ευρώ, εκ των οποίων: [33 δισ.] ευρώ με τη μορφή δανείων εγγυημένων με την παράταση έως το 2027 της υφιστάμενης εγγύησης του προϋπολογισμού της Ένωσης» και [17 δισ.] ευρώ με την μορφή μη επιστρεπτέας στήριξης, στο πλαίσιο ενός νέου θεματικού μέσου, του αποθεματικού για την Ουκρανία, το οποίο θα συσταθεί πέραν των ανώτατων ορίων του ΠΔΠ 2021-27».

Το προσχέδιο για αναθεώρηση του ΠΔΠ περιλαμβάνει επίσης πρόνοιες για οικονομική ενίσχυση ύψους 2 δισ. ευρώ για κράτη-μέλη πρώτης γραμμής που αντιμετωπίζουν προβλήματα στα σύνορά τους συνεπεία των πολέμων στην Ουκρανία και στη Μέση Ανατολή, κάτι που ενδιαφέρει ιδιαίτερα την Κυπριακή Δημοκρατία. Επιπλέον προνοεί και κονδύλια ύψους 7,6 δισ. ευρώ  για «αποτελεσματική συνεργασία με τρίτες χώρες στον τομέα της μετανάστευσης, η οποία περιλαμβάνει τη στήριξη των Σύριων προσφύγων στην Τουρκία και στην ευρύτερη περιοχή, καθώς και τη συνέχιση των δράσεων που είχαν αναληφθεί προηγουμένως μέσω του Καταπιστευματικού Ταμείου της Ε.Ε για την Αφρική».

Μετατίθεται η συζήτηση των ευρωτουρκικών σχέσεων

Οι ηγέτες της Ε.Ε αποφάσισαν να μεταθέσουν τη συζήτηση των ευρωτουρκικών σχέσεων και της έκθεσης που από κοινού ετοίμασαν ο Ύπατος Εκπρόσωπος της Ε.Ε Γιοσέπ Μπορέλ και η Κομισιόν. Όπως αναφέρεται στα Συμπεράσματα, «το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο λαμβάνει σημείωση της κοινής έκθεσης του Ύπατου Εκπροσώπου και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με την πορεία των σχέσεων Ε.Ε-Τουρκίας και θα επανέλθει στο θέμα σε προσεχή σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου».