- Τα Συμπεράσματα της ΕΕ καλούν την Άγκυρα «να συμβάλει ενεργά στο Κυπριακό»
- Υφυπουργός για Ευρωπαϊκά Θέματα: «Το Συμβούλιο επαναβεβαίωσε τη δέσμευση της ΕΕ στη συμφωνημένη βάση λύσης, στο πλαίσιο του ΟΗΕ»
Διευθέτηση του Κυπριακού με βάση το συμφωνημένο πλαίσιο του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) ζητάει για μια ακόμη φορά η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ), κάτι που αποκτά ιδιαίτερη σημασία υπό το φως των τουρκικών προτάσεων για λύση δύο χωριστών κρατών. Τα Συμπεράσματα του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων (17 Δεκεμβρίου 2024) επαναλαμβάνουν παράλληλα την έκκληση της ΕΕ προς την Τουρκία να συμβάλει ενεργά στη διευθέτηση του Κυπριακού, με ειδική αναφορά στις εξωτερικές πτυχές, δηλαδή στα θέματα ασφάλειας. Η Υφυπουργός Ευρωπαϊκών Θεμάτων κα Μαριλένα Ραουνά, η οποία εκπροσώπησε την Κύπρο στο Συμβούλιο, ανέφερε, μεταξύ άλλων, ότι «το Συμβούλιο επαναβεβαίωσε τη δέσμευση της ΕΕ στη συμφωνημένη βάση λύσης στο πλαίσιο του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών». Τόνισε επίσης τη σημασία επίκλησης από το Συμβούλιο «των Ψηφισμάτων 541 και 550 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ», τα οποία, όπως ανέφερε, «καλούν όλα τα κράτη να μην αναγνωρίσουν ή υποβοηθήσουν καθ’ οιονδήποτε τρόπο την αποσχιστική οντότητα».
Στην παράγραφο για το Κυπριακό, «το Συμβούλιο επιβεβαιώνει την πλήρη προσήλωση της ΕΕ στη συνολική διευθέτηση του Κυπριακού, στο πλαίσιο που έχει συμφωνηθεί από τον ΟΗΕ, σύμφωνα με όλες τις σχετικές αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας Ηνωμένων Εθνών και τηρουμένων των αρχών, στις οποίες θεμελιώνεται η Ένωση, καθώς και του κεκτημένου». Τα Συμπεράσματα των «27» επαναλαμβάνουν τη θέση ότι «μεγάλη σημασία έχει επίσης η Τουρκία να δεσμευτεί και να συμβάλει ενεργά σε μια τέτοια ειρηνική διευθέτηση, συμπεριλαμβανομένων των εξωτερικών πτυχών του ζητήματος».
Τα κράτη μέλη χαιρετίζουν τα πρόσφατα μέτρα που έλαβε ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ για την επανέναρξη των συνομιλιών για διευθέτηση του Κυπριακού, επισημαίνοντας ότι «η ΕΕ παραμένει έτοιμη να στηρίξει ενεργά όλα τα στάδια της διαδικασίας υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, με όλα τα κατάλληλα μέσα που έχει στη διάθεσή της».
Το Συμβούλιο υπενθυμίζει παράλληλα «τη σημασία του καθεστώτος των Βαρωσίων, καταδικάζει όλες τις μονομερείς ενέργειες της Τουρκίας που αντίκεινται στις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών και ζητεί εκ νέου την άμεση ανάκλησή τους. Το Συμβούλιο καλεί την Τουρκία να σεβαστεί όλες τις σχετικές αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, ιδίως τις αποφάσεις 541, 550, 789 και 1251».
Σε ό,τι αφορά στις υποχρεώσεις της Τουρκίας έναντι της Κύπρου, όπως αυτές απορρέουν από το Διαπραγματευτικό της Πλαίσιο, τα Συμπεράσματα επαναλαμβάνουν την υπόδειξη της ΕΕ για «πλήρη και χωρίς διακρίσεις εφαρμογή του πρόσθετου πρωτοκόλλου της συμφωνίας σύνδεσης έναντι όλων των κρατών μελών». Διατυπώνουν εκ νέου τις θέσεις ότι «η αναγνώριση όλων των κρατών μελών παραμένει ουσιαστικής σημασίας» και ότι «η Τουρκία πρέπει να εξομαλύνει τις σχέσεις της με την Κυπριακή Δημοκρατία και να σεβαστεί την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα όλων των κρατών μελών της ΕΕ, καθώς και όλα τα κυριαρχικά τους δικαιώματα, σύμφωνα με το ενωσιακό και το διεθνές δίκαιο, συμπεριλαμβανομένης της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας».
Αναφορικά με τη Δήλωση ΕΕ-Τουρκίας, δηλαδή τη συμφωνία για το προσφυγικό/μεταναστευτικό (2016), «το Συμβούλιο επαναλαμβάνει τη σημασία της πλήρους και χωρίς διακρίσεις εφαρμογής της δήλωσης ΕΕ-Τουρκίας, μεταξύ άλλων και έναντι της Κυπριακής Δημοκρατίας, για την επανέναρξη των επιστροφών και την αποτροπή αντικανονικών αφίξεων χωρίς περαιτέρω καθυστέρηση. Στο πλαίσιο αυτό, το Συμβούλιο τονίζει επίσης η Τουρκία πρέπει να εφαρμόσει πλήρως και αποτελεσματικά τη συμφωνία επανεισδοχής ΕΕ-Τουρκίας και να συνεργαστεί στον τομέα της δικαιοσύνης και των εσωτερικών υποθέσεων με όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ, καθώς και να ευθυγραμμιστεί με την πολιτική θεωρήσεων της ΕΕ».
Στρατηγικό συμφέρον και Τουρκία
Τα Συμπεράσματα επαναλαμβάνουν την πάγια θέση της ΕΕ, σύμφωνα με την οποία «το Συμβούλιο τονίζει ότι συνιστά στρατηγικό συμφέρον της ΕΕ η διασφάλιση σταθερού και ασφαλούς περιβάλλοντος στην Ανατολική Μεσόγειο και η ανάπτυξη συνεργατικής και αμοιβαίως επωφελούς σχέσης με την Τουρκία». Παράλληλα, η ΕΕ επαναλαμβάνει ότι είναι πρόθυμη να συνεργαστεί με την Τουρκία σε τομείς κοινού ενδιαφέροντος κατά τρόπο σταδιακό, αναλογικό και αναστρέψιμο, σύμφωνα με τα Συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Απριλίου του 2024 και με την επιφύλαξη των καθορισμένων προϋποθέσεων».
Επιπλέον, «το Συμβούλιο σημειώνει με ικανοποίηση τα συγκεκριμένα μέτρα που έχουν ληφθεί στο πλαίσιο αυτό, όπως η διεξαγωγή του πρώτου διαλόγου υψηλού επιπέδου για το εμπόριο, η επαναφορά του διαλόγου υψηλού επιπέδου για την οικονομία και η πρόσκληση προς την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων να εξετάσει τις προϋποθέσεις για σταδιακή εκ νέου συμμετοχή σε τομείς προτεραιότητας, με έμφαση στον ιδιωτικό τομέα. Επίσης, το Συμβούλιο σημειώνει δεόντως τη συνέχιση των διαλόγων για την εξωτερική πολιτική και τα περιφερειακά ζητήματα, καθώς και των διαλόγων υψηλού επιπέδου μεταξύ της ΕΕ και της Τουρκίας σε τομεακά πεδία κοινού ενδιαφέροντος, που αναφέρονται σε προηγούμενα Συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου».
Όπως αναφέρεται, «η εποικοδομητική συμμετοχή της ίδιας της Τουρκίας θα συμβάλει καθοριστικά στην προώθηση των διαφόρων τομέων συνεργασίας. Εν προκειμένω, η Ευρωπαϊκή Ένωση αποδίδει ιδιαίτερη σημασία στην επανέναρξη και την πρόοδο των συνομιλιών για τη διευθέτηση του ζητήματος της Κύπρου με στόχο την περαιτέρω ενίσχυση της συνεργασίας ΕΕ-Τουρκίας».
Το ΥΠΕΞ χαιρετίζει
Με γραπτή του δήλωση (22 Δεκεμβρίου 2024), «το Υπουργείο Εξωτερικών (ΥΠΕΞ) χαιρετίζει την υιοθέτηση των Συμπερασμάτων του Συμβουλίου της ΕΕ για τη Διεύρυνση, τα οποία», όπως αναφέρει, «ενσωματώνουν κρίσιμα ζητήματα για την Κυπριακή Δημοκρατία και στέλνουν ισχυρό πολιτικό μήνυμα στην Τουρκία.
Στη γραπτή ανακοίνωση του ΥΠΕΞ επισημαίνεται, μεταξύ άλλων, ότι «το Συμβούλιο υπογραμμίζει την ανάγκη για επανέναρξη των συνομιλιών για συνολική λύση του Κυπριακού στη βάση των ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και τις αρχές της ΕΕ». Διατυπώνει τη θέση ότι «η συμπερίληψη των σχετικών ψηφισμάτων σε μια περίοδο, κατά την οποίαν η τουρκική πλευρά προβάλλει θέσεις για “επικαιροποίησή” τους, είναι σημαντική, αποτελεί βασικό μας στόχο και είναι αποτέλεσμα των προσπαθειών μας».
Το ΥΠΕΞ τονίζει ακόμη ότι «παράλληλα, η ΕΕ καταδικάζει τις παράνομες ενέργειες της Τουρκίας στα Βαρώσια, ζητώντας την άμεση ανάκλησή τους, και επαναβεβαιώνει τη σημασία της αποκλιμάκωσης στην Ανατολική Μεσόγειο».
15 Ιανουαρίου 2025
