• Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο δίνει πολιτική κατεύθυνση - Το Συμβούλιο διαπραγματεύεται και αποφασίζει εκδίδοντας νέες κοινοτικές νομοθεσίες 
• Οι νομοθετικές προτάσεις της Κομισιόν και ο ρόλος «συναπόφασης» της Ευρωβουλής 

Τα κράτη-μέλη στην Ε.Ε έχουν τον καθοριστικό ρόλο τόσο στον πολιτικό σχεδιασμό και στη δρομολόγηση συγκεκριμένων πολιτικών, δράσεων όσο και στη λήψη αποφάσεων, μέσω της έγκρισης ευρωπαϊκής νομοθεσίας. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, το οποίο απαρτίζεται από τους ηγέτες των 27 κρατών-μελών της Ε.Ε, περιλαμβανομένης της Κυπριακής Δημοκρατίας, (με ίσο δικαίωμα ψήφου), καθώς και τους Προέδρους του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και της Κομισιόν (χωρίς δικαίωμα ψήφου), είναι το ανώτατο θεσμικό όργανο, το οποίο καθορίζει ουσιαστικά το πολιτικό παιγνίδι στην Ε.Ε, δίνοντας τις γενικές πολιτικές κατευθύνσεις. Η πρόσφατη έγκριση του «στρατηγικού θεματολογίου» της Ένωσης, το οποίο ορίζει τους τομείς προτεραιότητας της Ε.Ε μακροπρόθεσμα, αποτελεί ενδεχομένως ένα ενδεικτικό παράδειγμα της δράσης που αναλαμβάνει και της κατεύθυνσης που δίνει το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.

Το Συμβούλιο, απαρτίζεται από τους υπουργούς των 27 κρατών-μελών (μέχρι πρότινος 28, κάτι που διαφοροποιήθηκε μετά την αποχώρηση της Βρετανίας από την Ε.Ε), αναλόγως της θεματικής του. Δηλαδή, στο Συμβούλιο για θέματα Υγείας συμμετέχουν οι υπουργοί Υγείας των 27 κρατών-μελών, Εξωτερικών Υποθέσεων, οι ΥΠΕΞ των «27», Εσωτερικών Υποθέσεων, οι αντίστοιχοι ΥΠΕΣ των κρατών-μελών και ούτως καθεξής. Το Συμβούλιο λοιπόν, είναι το όργανο το οποίο κατά βάση λαμβάνει αποφάσεις στην Ε.Ε, διαπραγματεύεται και εκδίδει τη νέα κοινοτική νομοθεσία, στη βάση των κατευθυντηρίων γραμμών που δίνει το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, δηλαδή οι ηγέτες των «27». 

Στο Συμβούλιο, η λήψη αποφάσεων δρομολογείται σε τρία επίπεδα.

• Οι συζητήσεις αρχίζουν στις ομάδες εργασίες ή σε αντίστοιχες επιτροπές, οι οποίες υπερβαίνουν τις 150. Διαδικαστικά, η Κομισιόν υποβάλλει πρόταση στη βάση των κατευθυντήριων γραμμών του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και οι ομάδες εργασίες ή οι επιτροπές, αρχίζουν την εξέτασή της ή «ανάγνωση». Δύναται να διενεργηθούν μέχρι και τρεις αναγνώσεις προτού συμφωνηθεί ή απορριφθεί από το Συμβούλιο μια νομοθετική πρόταση. Ρόλο διαδραματίζει παράλληλα και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το οποίο μετά τη Συνθήκη της Λισσαβόνας συναποφασίζει με το Συμβούλιο σε 85 περίπου τομείς πολιτικής της Ε.Ε, από την καταπολέμηση των διακρίσεων έως την κοινή μεταναστευτική πολιτική. Το Συμβούλιο μπορεί ενίοτε να εγκρίνει πολιτική συμφωνία, γνωστή ως «γενική προσέγγιση», εν αναμονή της θέσης του Κοινοβουλίου σε πρώτη ανάγνωση, προκειμένου να επιταχυνθεί η νομοθετική διαδικασία. Δεν μπορεί, ωστόσο, να καθορίσει την τελική του θέση προτού διατυπώσει το Κοινοβούλιο τη δική του θέση σε πρώτη ανάγνωση. Σημειώνεται ότι δεν υπάρχει τυπική προθεσμία για την ολοκλήρωση των εργασιών της ομάδας εργασίας, καθώς ο χρόνος που απαιτείται κάθε φορά εξαρτάται από τη φύση της πρότασης. Η ομάδα δεν είναι υποχρεωμένη να καταλήξει σε συμφωνία, ωστόσο τα  αποτελέσματα των συζητήσεών της παρουσιάζονται στην Επιτροπή Μονίμων Αντιπροσώπων, COREPER.

• Στην Επιτροπή Μονίμων Αντιπροσώπων (ΕΜΑ), COREPER, ο χειρισμός μιας νομοθετικής βρίσκεται σε απόλυτη συνάρτηση με τον βαθμό συμφωνίας που ενδεχομένως έχει επιτευχθεί στο επίπεδο της ομάδας εργασίας. Εάν μπορεί να επιτευχθεί συμφωνία χωρίς συζήτηση, το σχετικό σημείο εγγράφεται στο μέρος Ι της ημερήσιας διάταξης της ΕΜΑ (γνωστά ως Σημεία «Α»). Εάν χρειάζεται περαιτέρω συζήτηση εντός της ΕΜΑ, επειδή δεν κατέστη δυνατή η επίτευξη συμφωνίας στην ομάδα επί ορισμένων πτυχών της πρότασης, το σχετικό σημείο εγγράφεται στο μέρος ΙΙ της ημερήσιας διάταξης της ΕΜΑ. Στη δεύτερη περίπτωση, η ΕΜΑ έχει την ευχέρεια είτε να προσπαθήσει να διαπραγματευτεί η ίδια ένα διακανονισμό, είτε να παραπέμψει εκ νέου την πρόταση στην ομάδα εργασίας, υποβάλλοντας ενδεχομένως με προτάσεις συμβιβαστικής λύσης, ή ακόμη να υποβάλει το θέμα στο Συμβούλιο. Σε πρακτικό επίπεδο, στις πλείστες των περιπτώσεων, η πρόταση χρειάζεται να περάσει αρκετές φορές από την ΕΜΑ, η οποία επιχειρεί να γεφυρώσει τις διαφορές μεταξύ των κρατών-μελών, δεδομένης της αδυναμίας συμφωνίας στην ομάδα εργασίας.

• Εάν η ΕΜΑ καταφέρει να ολοκληρώσει θετικά τις συζητήσεις επί μιας πρότασης, τότε η πρόταση εγγράφεται στην ημερήσια διάταξη του Συμβουλίου, σε υπουργικό δηλαδή επίπεδο, προκειμένου να εξασφαλίσει πολιτική υιοθέτηση, ως σημείο «Α» , χωρίς συζήτηση. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του Συμβουλίου, περίπου τα δύο τρίτα των σημείων της ημερήσιας διάταξης του Συμβουλίου εμφανίζονται ως σημεία «Α» προς έγκριση. Ωστόσο, εφόσον ζητηθεί από ένα ή περισσότερα κράτη μέλη, η συζήτηση για τα σημεία αυτά μπορεί να ανοίξει εκ νέου, πρακτική πάντως που δεν ακολουθείται συχνά. Το μέρος «Β» της ημερήσιας διάταξης του Συμβουλίου περιλαμβάνει σημεία που δεν έχουν συμφωνηθεί. Είτε έχουν μεταφερθεί από προηγούμενες συνόδους του Συμβουλίου, είτε δεν είχε καταστεί  δυνατή η επίτευξη συμφωνίας σε επίπεδο ΕΜΑ ή ομάδας εργασίας, ή τα οποία εκλαμβάνονται ως εξαιρετικά ευαίσθητα από πολιτική άποψη ώστε να ρυθμιστούν σε χαμηλότερο επίπεδο.

Σημειώνεται ότι το Συμβούλιο αποτελεί ενιαία νομική οντότητα και συνεπώς καθεμία από τις δέκα συνθέσεις του μπορεί να εκδώσει πράξη του Συμβουλίου που εμπίπτει στο πεδίο αρμοδιότητας άλλης σύνθεσης.

 * Για να δείτε σχετικό βίντεο πατήστε εδώ.