• Μετριάζεται η ανάπτυξη σε όλη την Ε.Ε τα έτη 2023-2025 λόγω παγκόσμιας οικονομικής αβεβαιότητας και αυξανόμενων επιτοκίων
• «Κοντά» οι φθινοπωρινές προβλέψεις της Κομισιόν και οι εκτιμήσεις του Υπουργείου Οικονομικών

 Η συνεχιζόμενη παγκόσμια οικονομική αβεβαιότητα και το εξίσου συνεχές σκαρφάλωμα των επιτοκίων, οδηγούν εκ των πραγμάτων σε μετριασμό της υψηλής ανάπτυξης που είχε καταγραφεί το 2022, σε όλα ανεξαιρέτως τα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτό προκύπτει από τις φθινοπωρινές προβλέψεις που εξέδωσε η Κομισιόν, η οποία εκτιμά ότι μετά την ισχυρή ανάπτυξη 5,1% ΑΕΠ του 2022, η ανάπτυξη της κυπριακής οικονομίας θα μετριασθεί και θα κυμανθεί σε ρυθμούς 2,2% ΑΕΠ το 2023. Το Υπουργείο Οικονομικών, σε γραπτή του ανακοίνωση, επισημαίνει ότι οι προβλέψεις της Κομισιόν για ανάπτυξη 2,2% το 2023, είναι «κοντά» στις προβλέψεις της Λευκωσίας, που εκτιμά ότι η οικονομία θα αναπτυχθεί με ρυθμούς πέριξ του 2,4% ΑΕΠ.

Αυτό πάντως που έχει ιδιαίτερη σημασία, μέσα στο δύσβατο οικονομικό περιβάλλον που περιέγραψε στο πλαίσιο συνέντευξης Τύπου ο αρμόδιος Επίτροπος Πάολο Τζεντιλόνι, είναι ότι η οικονομία της Κύπρου βρίσκεται στην «πεντάδα» των κρατών που εκτιμάται ότι θα καταγράψουν τον υψηλότερο ρυθμό ανάπτυξης. Επί του προκειμένου, το Υπουργείο Οικονομικών υπογραμμίζει ότι «η Κύπρος συγκαταλέγεται ανάμεσα στις πέντε χώρες στην Ευρωζώνη με τον υψηλότερο ρυθμό ανάπτυξης τα τρία έτη 2023-2025. Επίσης», όπως τονίζεται στην ανακοίνωση του ΥΠΟΙΚ, «σε σχέση με την Ευρωζώνη και την Ε.Ε. ο ρυθμός ανάπτυξης της Κύπρου είναι υψηλότερος κατά περίπου 1,6% το 2023» από τον μέσο όρο των κρατών-μελών. Σύμφωνα πάντα με τις προβλέψεις της Κομισιόν, ο ρυθμός ανάπτυξης της Κύπρου θα είναι υψηλότερος κατά 1,4% στην Ευρωζώνη  και κατά 1,3% στην Ε.Ε στη διάρκεια του 2024. Ομοίως και στη διάρκεια του 2025 εκτιμάται ότι ο ρυθμός ανάπτυξης της κυπριακής οικονομίας θα είναι υψηλότερος κατά 1,3% από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης και υψηλότερος κατά 1,2% από τον μέσο όρο της Ε.Ε. Όπως αναφέρει το ΥΠΟΙΚ, τα δεδομένα αυτά, όπως προκύπτουν από τις εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής «καταδεικνύουν την ανθεκτικότητα» της κυπριακής οικονομίας, «αλλά και την ευελιξία και ικανότητα προσαρμογής της σε δύσκολα οικονομικά δεδομένα».

Ειδικότερα, το Υπουργείο Οικονομικών στην ανακοίνωσή του για τις φθινοπωρινές προβλέψεις της Κομισιόν, καταγράφει ότι «για το 2023, ο ρυθμός ανάπτυξης αναμένεται να περιορισθεί στο 2,2%, κυρίως λόγω της εγχώριας ζήτησης. Η ιδιωτική κατανάλωση έχει διευρυνθεί έντονα ως αποτέλεσμα της συνεχιζόμενης δυναμικής αύξησης της απασχόλησης και των μισθών και η αυτόματη μερική τιμαριθμική αναπροσαρμογή των μισθών έχει μετριάσει κάπως τον αρνητικό αντίκτυπο των αυξημένων τιμών στην κατανάλωση. Οι επενδύσεις σε οικιστικές και εμπορικές κατασκευές έχουν υποστηριχθεί από το Σχέδιο επιδότησης επιτοκίων για στεγαστικά δάνεια και την έντονη εισροή ξένων εταιρειών. Ο τουρισμός ανέκαμψε πλήρως από την κρίση της πανδημίας, καθώς και από τον ρωσικό πόλεμο που ωστόσο επηρέασε αρνητικά τις εξαγωγές χρηματοοικονομικών και επαγγελματικών υπηρεσιών», επισημαίνεται.

Αναφορικά με τα έτη 2024-2025 τονίζεται ότι ο ρυθμός ανάπτυξης προβλέπεται να ανέλθει στο 2,6% και 2,9% αντίστοιχα. Όπως αναφέρουν οι προβλέψεις, τα μέτρα που έλαβε η κυπριακή Κυβέρνηση, για τον περιορισμό του πληθωρισμού μαζί με την αυξημένη αυτόματη μερική τιμαριθμική αναπροσαρμογή των μισθών αναμένεται να συνεχίσουν να υποστηρίζουν την αύξηση της κατανάλωσης, αν και με βραδύτερο ρυθμό. Η αύξηση των επιτοκίων αναμένεται να μειώσει τη ζήτηση για οικιστικά δάνεια, ενώ οι ξένες επενδύσεις και η εφαρμογή του Κυπριακού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΣΑΑ) θα ενισχύσουν τις υποδομές και την πράσινη και ψηφιακή μετάβαση, καθώς και τον τομέα της υγείας, εκπαίδευσης και τουρισμό. Ο τουρισμός και άλλες εξαγωγικές υπηρεσίες αναμένεται να επιβραδυνθούν μετά τη δυναμική ανάπτυξη των προηγούμενων ετών λόγω της εξασθένησης της αναπτυξιακής δυναμικής στους εμπορικούς εταίρους της Κύπρου.

Σύμφωνα με το ΥΠΟΙΚ, «με βάση τα πιο πάνω, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναθεώρησε προς τα κάτω την πρόβλεψη της για τον ρυθμό ανάπτυξης του 2023-2024 μόνο κατά 0,1 ποσοστιαία μονάδα σε σχέση με τις εαρινές προβλέψεις (σε 2,2% από 2,3% για το 2023 και σε 2,6% από 2,7% για το 2024), οι οποίες είναι σχετικά κοντά στις προβλέψεις του Υπουργείου Οικονομικών (2,4% για το 2023 και 2,9% για το 2024)».

Σε σχέση με την αγορά εργασίας, οι προβλέψεις της Κομισιόν αναφέρουν ότι «η απασχόληση πρόκειται να παραμείνει ισχυρή λόγω του ότι οι τομείς έντασης εργασίας όπως του τουρισμού και της Τεχνολογίας Πληροφοριών και Επικοινωνίας (ICT) προβλέπεται να αναπτυχθούν. Κατά συνέπεια, το ποσοστό ανεργίας αναμένεται να μειωθεί από 6,8% το 2022 σε 6,4% το 2023 και περαιτέρω σε 5,9% έως το 2025, το οποίο είναι το χαμηλότερο καταγεγραμμένο των τελευταίων 10 ετών».

Όσον αφορά στον πληθωρισμό, οι προβλέψεις της Κομισιόν «αναμένουν να συνεχίσει να επιβραδύνεται στο 3% και στο 2,2% τα έτη 2024 και το 2025 αντίστοιχα, λόγω μείωσης των τιμών της ενέργειας και των μέτρων στήριξης που έλαβε η Κυβέρνηση».

Στα δημόσια οικονομικά, η Κομισιόν προβλέπει ότι «το δημοσιονομικό ισοζύγιο θα παραμείνει πλεονασματικό γύρω στο 2,1% του ΑΕΠ το 2024 και στο 2,5% το 2025. Η προβλεπόμενη σταδιακή κατάργηση όλων των μέτρων που σχετίζονται με την ενέργεια, η λήξη του καθεστώτος mortgage-to-rent, και η αύξηση των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης αναμένεται να συμβάλουν θετικά στο δημοσιονομικό ισοζύγιο έως το 2025. Ο λόγος χρέους προς ΑΕΠ αναμένεται να σημειώσει σημαντική μείωση. Προβλέπεται να περιορισθεί στο 66,3% το 2025, από 85,6% το 2022, λόγω αύξησης του ονομαστικού ΑΕΠ και των σημαντικών πρωτογενών πλεονασμάτων, παρά τις πιέσεις από το υψηλότερο κόστος αναχρηματοδότησης».

Στις προβλέψεις της η Κομισιόν καταγράφει και τα «ρίσκα» που ενδέχεται να δυσχεράνουν το κλίμα στις οικονομίες των κρατών-μελών της Ευρωζώνης και της Ε.Ε. Σε ό,τι λοιπόν αφορά στους κινδύνους επιδείνωσης της εικόνας της κυπριακής οικονομίας, η Κομισιόν σημειώνει την εξάρτηση της Κύπρου από  τις εισαγωγές πετρελαίου σε συνάρτηση με την αβεβαιότητα που υπάρχει σε παγκόσμιο επίπεδο και αφετέρου το γεγονός ότι σημαντικοί τομείς όπως οι κατασκευές, ο τουρισμός και το εμπόριο είναι ευάλωτοι σε ενδεχόμενη αύξηση των επιτοκίων.