Στη Σύνοδο Κορυφής της Ε.Ε, στις 20-21 Οκτωβρίου 2022, οι ηγέτες των «27» προέβησαν σε απολογισμό των κυρώσεων που έχουν επιβληθεί κατά της Ρωσίας και συζήτησαν πώς μπορεί να αυξηθεί περαιτέρω η συλλογική πίεση έναντι στην Μόσχα, ώστε να θέσει τέλος στον επιθετικό της πόλεμο.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την Κύπρο, προσλαμβάνει αναφορά στα Συμπεράσματα, στο πλαίσιο της οποίας οι αρχηγοί κρατών ή κυβερνήσεων της Ε.Ε καλούν «όλες τις χώρες να ευθυγραμμιστούν με τις κυρώσεις της Ε.Ε». Τοποθέτηση, η οποία αποκτά προστιθέμενη αξία υπό το φως της άρνησης της Τουρκίας να ευθυγραμμιστεί με τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας, επιλέγοντας να «πατάει σε δύο βάρκες».
Υπό το φως και της θέσης αυτής της Συνόδου Κορυφής, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης επέκρινε τη στάση της Τουρκίας, αναφέροντας χαρακτηριστικά, σε μήνυμά τους στο λογαριασμό του στο Twitter: «Στο τελευταίο πακέτο κυρώσεων, εισαγάγαμε νέο κριτήριο καταχώρισης, το οποίο επιτρέπει στην Ε.Ε να λάβει μέτρα κατά προσώπων και εταιρειών σε χώρες όπως η Τουρκία που διευκολύνουν την καταστρατήγηση των κυρώσεων».
Το ζήτημα ανέδειξε σε γραπτή δήλωση και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Μάριος Πελεκάνος, ο οποίος ανέφερε ότι «η παράκαμψη των κυρώσεων είναι ένα θέμα στο οποίο θα πρέπει να δώσουμε τη δέουσα προσοχή, καθώς επηρεάζει την αποτελεσματικότητα των κυρώσεων της Ε.Ε. Και δυστυχώς», όπως είπε, «παρατηρούμε ανησυχητικές πρακτικές από χώρες, ιδίως υποψήφιες χώρες όπως την Τουρκία.
Σύμφωνα με τον κ. Πελεκάνο, η θέση της Κυπριακής Δημοκρατίας είναι ότι «θα πρέπει να εξετάσουμε τις δυνατότητες που έχουμε ενώπιον μας και να δούμε από νομικής απόψεως μέχρι πού μπορούμε να φτάσουμε με τα κριτήρια καταχώρισης ώστε να αντιμετωπίσουμε φαινόμενα παράκαμψης από φυσικά και νομικά πρόσωπα σε τρίτες χώρες - και ιδιαίτερα από υποψήφιες προς ένταξη χώρες - καθώς επίσης και να σκεφτούμε γενικότερα μέτρα αντίδρασης».
Καταδίκη Ρωσίας, στήριξη Ουκρανίας
Στα Συμπεράσματα που εγκρίθηκαν από τους ‘27’, οι ηγέτες της Ε.Ε καταδίκασαν με τον πλέον κατηγορηματικό τρόπο τις τυφλές επιθέσεις της Ρωσίας με τη χρήση πυραύλων και μη επανδρωμένων αεροσκαφών κατά αμάχων και μη στρατιωτικών στόχων και υποδομών στο Κίεβο και σε ολόκληρη την Ουκρανία. Εξέφρασαν παράλληλα ανησυχία για την ασφάλεια του πυρηνικού σταθμού της Ζαπορίζιας στην Ουκρανία, ιδίως μετά τις πρόσφατες ενέργειες της Ρωσίας στην περιοχή και υπογράμμισαν τη στήριξη της Ε.Ε στις προσπάθειες του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας να διαφυλάξει την ασφάλεια και την προστασία των εγκαταστάσεων.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, ευθυγραμμιζόμενο με το ψήφισμα της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών, επανέλαβε ότι καταδικάζει απερίφραστα και απορρίπτει κατηγορηματικά την παράνομη προσάρτηση των ουκρανικών περιφερειών Ντονέτσκ, Λουχάνσκ, Ζαπορίζιας και Χερσώνας από τη Ρωσία. Όπως και στην περίπτωση της Κριμαίας και της Σεβαστούπολης, η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν θα αναγνωρίσει ποτέ αυτή την παράνομη προσάρτηση, όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στις αποφάσεις.
Οι ηγέτες της Ε.Ε δήλωσαν ακόμη, ότι απαιτούν από τη Ρωσία να αποσύρει αμέσως, πλήρως και άνευ όρων όλες τις στρατιωτικές της δυνάμεις από το σύνολο της ουκρανικής επικράτειας, ενώ επανέλαβαν την αμέριστη υποστήριξή τους προς την Ουκρανία, τονίζοντας ότι θα παραμείνουν στο πλευρό της για όσο διάστημα χρειαστεί.
Επιπρόσθετα, επανέλαβαν ότι η Ε.Ε. διατηρεί τη σταθερή της δέσμευση να προσφέρει πρόσθετη στρατιωτική υποστήριξη για να βοηθήσει την Ουκρανία να ασκήσει το φυσικό της δικαίωμα να αμυνθεί κατά της ρωσικής επίθεσης και να υπερασπιστεί την κυριαρχία της και την εδαφική της ακεραιότητα. Σε αυτό το πλαίσιο, οι ηγέτες συμφώνησαν να διαθέσουν επιπλέον 500 εκατομμύρια ευρώ, στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού για την Ειρήνη για τη χρηματοδότηση παραδόσεων στις ουκρανικές αμυντικές δυνάμεις, ανεβάζοντας έτσι στα 3,1 δισεκατομμύρια ευρώ τη συνολική στρατιωτική βοήθεια της Ε.Ε προς την Ουκρανία.
Σε ό,τι αφορά στην οικονομική στήριξη προς το Κίεβο, τα 27 κράτη-μέλη ζήτησαν να χορηγηθεί εγκαίρως το υπολειπόμενο ποσό των 3 δισεκατομμυρίων ευρώ μέσω διαδοχικών πράξεων μακροοικονομικής χρηματοδοτικής συνδρομής. Όπως επισημαίνεται, αυτή η οικονομική βοήθεια αποσκοπεί στην προώθηση της σταθερότητας στην Ουκρανία και στην αντιμετώπιση των άμεσων και πλέον επειγουσών χρηματοδοτικών αναγκών της. Επιπλέον, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο σημείωσε ότι παραμένει αποφασισμένο να στηρίξει τις προσπάθειες αρωγής, αποκατάστασης και ανασυγκρότησης της Ουκρανίας.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καταδίκασε επίσης τις πράξεις δολιοφθοράς σε κρίσιμες υποδομές, όπως εκείνες που σημειώθηκαν στους αγωγούς Nord Stream, και δήλωσε ότι η Ε.Ε θα δώσει ενιαία και αποφασιστική απάντηση σε οποιαδήποτε εσκεμμένη διατάραξη των κρίσιμων υποδομών ή άλλες υβριδικές ενέργειες.
Σημειώνεται ότι οι ηγέτες των 27 κρατών-μελών κάλεσαν επίσης, τις αρχές της Λευκορωσίας να μην διευκολύνουν άλλο τον επιθετικό πόλεμο της Ρωσίας, επιτρέποντας στις ρωσικές ένοπλες δυνάμεις να χρησιμοποιούν το έδαφος της Λευκορωσίας και παρέχοντας στήριξη στον ρωσικό στρατό. Οι «27» τόνισαν ότι το καθεστώς της Λευκορωσίας πρέπει να συμμορφωθεί πλήρως με τις υποχρεώσεις του δυνάμει του διεθνούς δικαίου και ότι η Ε.Ε είναι έτοιμη να προβεί γρήγορα στην επιβολή περαιτέρω κυρώσεων κατά της Λευκορωσίας.
Στο πλαίσιο των αποφάσεων που λήφθηκαν, οι «27» επέβαλαν κυρώσεις σε σχέση με τη χρήση ιρανικών δρόνων στον επιθετικό πόλεμο της Ρωσίας. Συγκεκριμένα, πρόσθεσαν τρεις Ιρανούς και μία ιρανική οντότητα στον κατάλογο των υποκειμένων σε περιοριστικά μέτρα, κρίνοντας ότι υπονομεύουν ή απειλούν την κυριαρχία, την εδαφική ακεραιότητα και την ανεξαρτησία της Ουκρανίας.
5 Νοεμβρίου 2022
