• Η Ε.Ε πρέπει να αυξήσει περαιτέρω την αμυντική της ετοιμότητα και να ενισχύσει την κυριαρχία της επισημαίνει το Συμβούλιο των Υπουργών Άμυνας

Πέντε κύριες προτεραιότητες για την άμυνα και την ασφάλεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθόρισε το Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων, με σύνθεση Υπουργών Άμυνας, σημειώνοντας μεν ότι «έχει ενισχυθεί σημαντικά ο ρόλος της Ε.Ε ως παράγοντα ασφάλειας και άμυνας» και τονίζοντας δε, ότι «η Ε.Ε πρέπει να αυξήσει περαιτέρω την αμυντική της ετοιμότητα και να ενισχύσει την κυριαρχία της». Όπως αναφέρεται σε γραπτή ανακοίνωση του Συμβουλίου, οι Υπουργοί Άμυνας της Ε.Ε «ενέκριναν Συμπεράσματα σχετικά με την ασφάλεια και την άμυνα της Ε.Ε σε ένα πλαίσιο πρωτοφανούς συνδυασμού απειλών και προκλήσεων, όπως ο επιθετικός πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας και οι αυξημένες εντάσεις στη Μέση Ανατολή, στο Σαχέλ και σε άλλες περιοχές του κόσμου». Τονίζεται παράλληλα ότι «από την έναρξη του απρόκλητου και αδικαιολόγητου επιθετικού πολέμου της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας τον Φεβρουάριο του 2022 και με βάση τη Στρατηγική Πυξίδα, καθώς και τη διακήρυξη των Βερσαλλιών του Μαρτίου του 2022, έχει ενισχυθεί σημαντικά ο ρόλος της Ε.Ε ως παράγοντα ασφάλειας και άμυνας. Ωστόσο, η Ε.Ε πρέπει να αυξήσει περαιτέρω την αμυντική της ετοιμότητα και να ενισχύσει την κυριαρχία της», αναφέρεται χαρακτηριστικά.

Στα Συμπεράσματά του, το Συμβούλιο παραπέμπει στις εξής πέντε κύριες προτεραιότητες, καλώντας τα 27 κράτη-μέλη, να τις εφαρμόσουν επειγόντως:

• «Αταλάντευτη υποστήριξη της Ε.Ε προς την Ουκρανία: Η Ε.Ε υποστηρίζει ακόμα πιο αποφασιστικά την ανεξαρτησία, την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας εντός των διεθνώς αναγνωρισμένων συνόρων της. Προκειμένου να συνεχίσει να παρέχει στην Ουκρανία και στον λαό της, για όσο διάστημα χρειάζεται και όσο εντατικά χρειάζεται, όλη την αναγκαία πολιτική, χρηματοδοτική, οικονομική, ανθρωπιστική, στρατιωτική και διπλωματική στήριξη, η Ε.Ε θα αξιοποιήσει όλα τα εργαλεία που έχει στη διάθεσή της, συμπεριλαμβανομένων του πρόσφατα συσταθέντος Ταμείου Βοήθειας για την Ουκρανία στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού για την Ειρήνη (ΕΜΕ) και της κατάρτισης και παροχής συμβουλών μέσω της αποστολής για τη στρατιωτική συνδρομή της Ευρωπαϊκής Ένωσης με σκοπό τη στήριξη της Ουκρανίας (EUMAM Ukraine). Τονίζεται επίσης η επικείμενη υπογραφή των δεσμεύσεων της ΕΕ έναντι της Ουκρανίας στον τομέα της ασφάλειας, καθώς και οι συνεχιζόμενες προσπάθειες για την αντιμετώπιση των επειγουσών αναγκών της Ουκρανίας, ιδίως πυρομαχικών, πυραύλων, συστημάτων αεράμυνας και πυροβολικού, καθώς και μη επανδρωμένων αεροσκαφών».
• «Περισσότερες και καλύτερες δαπάνες σε πλαίσιο συνεργασίας: Στα Συμπεράσματα του Συμβουλίου τονίζεται η ανάγκη να διασφαλιστεί η διαθεσιμότητα αμυντικών προϊόντων και να ενισχυθεί η βιομηχανική και τεχνολογική βάση της Ε.Ε στον τομέα της άμυνας (ΕΒΤΒΑ), ώστε να είναι σε θέση να καλύπτει τις ανάγκες των ενόπλων δυνάμεων των κρατών-μελών και των εταίρων, όποτε απαιτείται».
• «Αύξηση της ικανότητας δράσης της Ε.Ε:  Το Συμβούλιο εκφράζει ικανοποίηση για το σημαντικό έργο όλων των μη στρατιωτικών και στρατιωτικών αποστολών και επιχειρήσεων ΚΠΑΑ σε διάφορα μέρη του κόσμου, συμπεριλαμβανομένης της πρόσφατης έναρξης της EUNAVFOR ASPIDES, η οποία έχει ήδη αποφέρει επιχειρησιακά αποτελέσματα. Το Συμβούλιο επαναλαμβάνει επίσης την καίρια σημασία του ΕΜΕ ως παγκόσμιου μέσου για τη στήριξη των στόχων της ΚΕΠΠΑ/ΚΠΑΑ της ΕΕ, που καθιστά δυνατή τη στοχευμένη βοήθεια σε επίπεδο άμυνας και ασφάλειας, με σκοπό την αντιμετώπιση των αναγκών των χωρών εταίρων. Επιπλέον, το Συμβούλιο ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να συμβάλουν περαιτέρω στην πλήρη επιχειρησιακή λειτουργία της ενωσιακής ικανότητας ταχείας ανάπτυξης έως το 2025 και να εφαρμόσουν επειγόντως τη δέσμευση για τη στρατιωτική κινητικότητα 2024».
• «Ενίσχυση της ανθεκτικότητας της Ε.Ε και της ασφαλούς πρόσβασης σε στρατηγικούς τομείς: Το Συμβούλιο επαναλαμβάνει ότι είναι σημαντικό να ενισχυθούν η πρόληψη, ο εντοπισμός, η αποτροπή, η ανθεκτικότητα και η αντίδραση της Ε.Ε έναντι υβριδικών απειλών, χειραγώγησης πληροφοριών και παρεμβάσεων από το εξωτερικό (FIMI), κυβερνοαπειλών και κακόβουλων δραστηριοτήτων που στοχεύουν την Ε.Ε, τα κράτη-μέλη της και τους εταίρους της, με την περαιτέρω ανάπτυξη ειδικών μέσων, όπως της εργαλειοθήκης για τη διπλωματία στον κυβερνοχώρο και της εργαλειοθήκης της Ε.Ε για την αντιμετώπιση υβριδικών απειλών». Επιπλέον, στα συμπεράσματα επισημαίνεται εκ νέου η σημασία του τομέα του διαστήματος, του θαλάσσιου τομέα και του τομέα του αέρα για την ασφάλεια και την άμυνα της Ε.Ε και ζητείται η ταχεία εφαρμογή της κοινής ανακοίνωσης με θέμα τη σχέση κλίματος και ασφάλειας».
• Εταιρικές σχέσεις: «Η Ε.Ε θα συνεχίσει να ενισχύει, να εμβαθύνει και να επεκτείνει τις εξατομικευμένες και αμοιβαία επωφελείς εταιρικές σχέσεις με εταίρους, με βάση κοινές αξίες και συμφέροντα. Ενόψει της επικείμενης διάσκεψης κορυφής του ΟΗΕ για το μέλλον, το Συμβούλιο εξέφρασε την ικανοποίησή του για τη συνέχιση της ανάπτυξης της στρατηγικής εταιρικής σχέσης ΟΗΕ-Ε.Ε για την ειρήνη και την ασφάλεια, ώστε να προσαρμοστεί στη νέα γεωπολιτική πραγματικότητα. Το Συμβούλιο επαναλαμβάνει ότι η στρατηγική εταιρική σχέση της Ε.Ε με το ΝΑΤΟ, η οποία βασίζεται στον ισχυρό διατλαντικό δεσμό, είναι απαραίτητη για την ευρωατλαντική ασφάλεια και σταθερότητα. Η Ε.Ε. παραμένει πλήρως προσηλωμένη στην περαιτέρω ενίσχυση, εμβάθυνση και επέκταση αυτής της αμοιβαία επωφελούς εταιρικής σχέσης, μέσω του πολιτικού διαλόγου και της συνεργασίας στο πλαίσιο των τριών κοινών δηλώσεων του 2016, του 2018 και του 2023, και με πλήρη σεβασμό των συμφωνημένων κατευθυντήριων αρχών της συνεργασίας Ε.Ε-ΝΑΤΟ. Προκειμένου να αναβαθμιστεί η εταιρική σχέση ΕΕ-ΝΑΤΟ, στα συμπεράσματα τονίζεται η ανάγκη ανάπτυξης και έγκρισης ενός νέου, περιεκτικού εγγράφου εφαρμογής που θα καλύπτει το πλήρες φάσμα της συνεργασίας ΕΕ-ΝΑΤΟ πριν από το τέλος του 2024».

Το Συμβούλιο χαιρετίζει την υπογραφή της εταιρικής σχέσης ασφάλειας και άμυνας με τη Δημοκρατία της Μολδαβίας, την επικείμενη υπογραφή της εταιρικής σχέσης με τη Νορβηγία και προσβλέπει στην υπογραφή επιπλέον εταιρικών σχέσεων ασφάλειας και άμυνας.

ΥΠΑΜ: Συζητήθηκαν οι δεσμεύσεις της Ε.Ε

Σε γραπτή δήλωση, ο Υπουργός Άμυνας Βασίλης Πάλμας που εκπροσώπησε την Κυπριακή Δημοκρατία στο Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων (με σύνθεση ΥΠΑΜ), ανέφερε ότι «οι Υπουργοί έτυχαν ενημέρωσης για την παρούσα κατάσταση και την υποστήριξη στην Ουκρανία και συζήτησαν τις μελλοντικές δεσμεύσεις της Ε.Ε, καθώς και των κρατών-μελών για την ασφάλεια της χώρας.

Επιπλέον, όπως επεσήμανε ο ΥΠΑΜ, «αναλύθηκαν οι τρόποι, με τους οποίους η Ε.Ε, στο πλαίσιο της Κοινής Πολιτικής Ασφάλειας και Άμυνας (ΚΠΑΑ), αναλαμβάνει ηγετικό ρόλο στις ειρηνευτικές επιχειρήσεις, στην πρόληψη των συγκρούσεων και στην ενίσχυση της διεθνούς ασφάλειας και ειρήνης». Ανέφερε ακόμη ότι «κατά τη διάρκεια της τελευταίας θεματικής ενότητας, οι Υπουργοί ενημερώθηκαν για τα προγράμματα της Μόνιμης Διαρθρωμένης Συνεργασίας (PESCO) της Ε.Ε και τη διαδικασία στρατηγικής αναθεώρησης του θεσμού που βρίσκεται σε εξέλιξη». 

 25 Ιουνίου 2024