• Σημαντικές επισημάνσεις στα Συμπεράσματα της Συνόδου Κορυφής, μετά την πτώση του καθεστώτος Assad
• Οδικό χάρτη παρουσίασε ο πρόεδρος Χριστοδουλίδης για την επόμενη μέρα στη Συρία-Ανησυχία για τον ρόλο που διεκδικεί η Τουρκία

Σημαντικές επισημάνσεις για την επόμενη μέρα στη Συρία, μετά την πτώση του καθεστώτος Assad, περιλαμβάνονται στα Συμπεράσματα της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ (19 Δεκεμβρίου), με επίκεντρο τη διασφάλιση της ανεξαρτησίας, της κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας της χώρας, την επανένωση και την ανοικοδόμηση, στο πλαίσιο μιας συμπεριληπτικής διαδικασίας, με παράλληλη καταπολέμηση της τρομοκρατίας.

Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στο κείμενο των Συμπερασμάτων που προσυπέγραψαν τα 27 κράτη μέλη, «μετά την πτώση του εγκληματικού καθεστώτος Assad στη Συρία, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τονίζει την ιστορική ευκαιρία για επανένωση και ανοικοδόμηση της χώρας και υπογραμμίζει τη σημασία μιας συμπεριληπτικής πολιτικής διαδικασίας που θα ορίζει η ίδια η Συρία και θα ανταποκρίνεται στις θεμιτές προσδοκίες του συριακού λαού, σύμφωνα με τις βασικές αρχές της απόφασης 2254 του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών». «Στο πλαίσιο αυτό», προσθέτουν τα Συμπεράσματα, «η Ευρωπαϊκή Ένωση υποστηρίζει το έργο του Ειδικού Απεσταλμένου των Ηνωμένων Εθνών για τη Συρία», ενώ σημειώνουν ότι «η ανεξαρτησία, η κυριαρχία και η εδαφική ακεραιότητα της Συρίας εντός ασφαλών συνόρων θα πρέπει να γίνονται πλήρως σεβαστές σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο».

Επιπλέον, «το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπογραμμίζει την ανάγκη να εξασφαλιστεί ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων των γυναικών, η διακυβέρνηση χωρίς διαχωρισμούς μεταξύ δογμάτων, η προστασία των μελών θρησκευτικών και εθνοτικών μειονοτήτων και η διαφύλαξη της πολιτιστικής κληρονομιάς της Συρίας».Επίσης, «καλεί όλα τα μέρη να διαφυλάξουν την εθνική ενότητα και να εξασφαλίσουν την προστασία όλων των πολιτών, την παροχή δημόσιων υπηρεσιών, καθώς και τη δημιουργία συνθηκών για μια συμπεριληπτική και ειρηνική πολιτική μετάβαση και για επιστροφές Σύρων προσφύγων υπό ασφαλείς και αξιοπρεπείς όρους και σε εθελοντική βάση, όπως ορίζονται από την Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες.

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τονίζει επίσης τη σημασία που έχουν η καταπολέμηση της τρομοκρατίας, η πρόληψη της επανεμφάνισης τρομοκρατικών ομάδων, καθώς και η καταστροφή των εναπομενόντων αποθεμάτων χημικών όπλων της Συρίας. Στο πλαίσιο αυτό, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί την Επιτροπή και την Ύπατη Εκπρόσωπο να υποβάλουν στο Συμβούλιο επιλογές για μέτρα στήριξης της Συρίας».

Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης ανέφερε ότι «αναμφίβολα, όλοι θεωρούμε θετική την εξέλιξη της απομάκρυνσης του Assad. Το πιο σημαντικό, όμως, αυτή τη στιγμή», πρόσθεσε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, «είναι να δούμε το μέλλον της Συρίας, και ποια Συρία θέλουμε σε μια περιοχή». Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης υπενθύμισε ότι η Κύπρος βρίσκεται σε μικρότερη απόσταση των 80 χιλιομέτρων από τη Συρία «και είναι γι’ αυτό τον λόγο που έχουμε υποβάλει και ένα συγκεκριμένο άτυπο έγγραφο για συζήτηση, μαζί με την Ελλάδα και την Αυστρία. Θέση μας, και είναι αυτό που μετέφερα και στο Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, είναι η ανάγκη να υπάρχει μια κοινή προσέγγιση των 27 μαζί με τα γειτονικά κράτη», πρόσθεσε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, διατυπώνοντας την εκτίμηση ότι δεν θα υπάρξει ιδιαίτερο αμερικανικό ενδιαφέρον για τις εξελίξεις στη Συρία. Κατά συνέπεια, όπως ανέφερε ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης, «ως Ευρωπαϊκή Ένωση, μαζί με τα γειτονικά κράτη, πρέπει να έχουμε μια κοινή πολιτική», προσθέτοντας ότι στο πλαίσιο αυτής της προσέγγισης, παρουσίασε έναν «οδικό χάρτη» για τις εξελίξεις στη Συρία.

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ανέφερε ακόμη ότι «υπάρχουν ανησυχίες, θέλω να το αναφέρω. Η απομάκρυνση του Assad χαιρετίστηκε, γιατί απομάκρυνε και τον πρωταγωνιστικό ρόλο κάποιων τρίτων χωρών στην περιοχή. Δεν πρέπει να δούμε τώρα αυτός ο ρόλος να αναπληρώνεται από την Τουρκία, που διεκδικεί να διαδραματίσει αυτόν τον ρόλο», διεμήνυσε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης παρέπεμψε στην κυριαρχία, την εδαφική ακεραιότητα και την προστασία των μειονοτήτων στη Συρία, υπό την ομπρέλα μιας συμπεριληπτικής κυβέρνησης.

Αταλάντευτη στήριξη στην Ουκρανία

Αναφορικά με την Ουκρανία, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στα Συμπεράσματά του επιβεβαιώνει εκ νέου «την αταλάντευτη δέσμευση της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EE) να παρέχει συνεχή πολιτική, χρηματοδοτική, οικονομική, ανθρωπιστική, στρατιωτική και διπλωματική στήριξη στην Ουκρανία και τον λαό της για όσο διάστημα και όσο εντατικά χρειαστεί. Η Ρωσία δεν πρέπει να επικρατήσει», προσθέτει το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, επαναβεβαιώνοντας την υποστήριξή του για «μια συνολική, δίκαιη και διαρκή ειρήνη βάσει των αρχών του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και του διεθνούς δικαίου, σύμφωνα με τις βασικές αρχές και τους στόχους της ειρηνευτικής φόρμουλας της Ουκρανίας». Παράλληλα, υπογραμμίζει την αρχή ότι «δεν μπορεί να αναληφθεί καμία πρωτοβουλία για την Ουκρανία χωρίς την Ουκρανία».

Αναφερόμενος στο ζήτημα της Ουκρανίας, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης επισήμανε ότι « η στήριξη στην κυριαρχία και στην εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας είναι κάτι που είναι αδιαπραγμάτευτο».

Στο πλαίσιο της Συνόδου Κορυφής, όπως αναφέρουν τα Συμπεράσματα, «το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο εξέτασε το έργο, που έχει πραγματοποιηθεί για την παροχή στρατιωτικής στήριξης στην Ουκρανία. Προκειμένου να βοηθήσει την Ουκρανία να αμυνθεί αποτελεσματικά κατά της ρωσικής επίθεσης, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ζητά να ενταθούν κατεπειγόντως οι προσπάθειες, ιδίως όσον αφορά την παράδοση συστημάτων αεράμυνας, πυρομαχικών και πυραύλων καθώς και την παροχή απαραίτητης εκπαίδευσης και εξοπλισμού στις ουκρανικές ταξιαρχίες. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπογραμμίζει ότι είναι σημαντικό να ενταθούν οι εργασίες για την περαιτέρω στήριξη και ανάπτυξη της αμυντικής βιομηχανίας της Ουκρανίας και για την εμβάθυνση της συνεργασίας της με την αμυντική βιομηχανία της ΕΕ».

Επιπλέον, «το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο εκφράζει ικανοποίηση για την απαρέγκλιτη εφαρμογή του Μέσου Διευκόλυνσης για την Ουκρανία. Οι συνολικές πληρωμές προς την Ουκρανία στο πλαίσιο του Μέσου Διευκόλυνσης το 2024 θα ανέλθουν σε 16,2 δισ. ευρώ. Το 2025 οι εκταμιεύσεις από το Μέσο αναμένεται να αγγίξουν τα 12,5 δισ. ευρώ. Επιπλέον, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο εκφράζει ικανοποίηση για την ταχεία εφαρμογή της πρωτοβουλίας ERA της G7, που ανέρχεται σε 45 δισ. ευρώ (50 δισ. δολάρια ΗΠΑ), προς στήριξη των τρεχουσών και των μελλοντικών αναγκών της Ουκρανίας στον στρατιωτικό τομέα, τον τομέα του προϋπολογισμού και τον τομέα της ανασυγκρότησης. Στο πλαίσιο αυτής της πρωτοβουλίας, η Ευρωπαϊκή Ένωση σχεδιάζει να αρχίσει τις εκταμιεύσεις τον Ιανουάριο, με το συνολικό ποσό για το 2025να ανέρχεται σε 18,1 δισ. ευρώ».

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπενθύμισε ότι «το σύνολο της στρατιωτικής στήριξης θα παρασχεθεί με πλήρη σεβασμό της πολιτικής ασφάλειας και άμυνας ορισμένων κρατών- μελών και λαμβανομένων υπόψη των συμφερόντων όλων των κρατών-μελών στους τομείς της ασφάλειας και της άμυνας».

 14 Ιανουαρίου 2025